Эвел — 23-33-нумрайра

Чкадал, кьилди къачуртIа, чи республикада, районра гьихьтин крар, гьалар авай? Гъили-гъил, гъилери чин чуьхуьнин, коррупциядин, далу далуда туна, об­ще­ст­венный девлет тарашунин гьалари чинрани цуьк акъуднавай. Манат арада авачиз, са карни, белки, туькIуьриз жезмачир. Зегьметчийри, югъ-йифди зегьмет чIугваз, кIватIайдакай чпизни тухуз, са бу­бат кьил хуьзвайтIа, руководство гудай къуллугърал алайбур — партиядин япарни вилер тирбур — номенклатурщикар ма­сакIа вердиш хьанвай. Партиядин Прог­рамма­дикай  мад рахазмачир. Ихти­лат ги­ла “виликди фенвай” социализмдикай тир. Куьрелди, чахъ вири авай: зегьметчи­, кар алакьдай халкь, лап гзаф жегьилар, (БАМ хьтин асирдин чIехи эцигунрал, Дагъустанда чIехи ГЭС-ар, цIийи ше­гье­рар, хуьрер эцигунал машгъулбур жегьи­лар тир), техника ва технологияр, чилерни мулкар, мяденар, карханаяр, илимдин центраяр… Авачирди — къайда, низамлувал, руководстводинни агьалийрин арада садвал, сад-садан къаршидиз фин, общественный къурулушдин мягькемвал ва икI мадни. Гьатта ар­миядани къайда-низам квахьна. Генера­литет артух хьана. Гьихьтин лайихлувилерай чIехи тIварар, наградаяр гузвайди  ятIа кьил ахкъатнач. Л.И.Брежневакай кьуьзуь кьиляй, дяве авачирла, маршал  хьа­на!.. Ихьтин гьалара сад-садан гуь­гъуь­наллаз партиядин, Советрин гьукуматдин кьиле хьайи яшлу гвардия (Л.И. Брежнев, Ю.В. Андропов, К.У.Черненко) рагьметдиз фена. Гзаф крар, фикирарни абурухъ галаз уьмуьрдай акъатна.

Майдандиз “перестройщикар”, Хрущеван “къуьруьгъуьмди” арадал гъайи ва къецепатай “тербияламишай” несил атана. Горбачевщина коммунизмдин идеологиядиз цIай ягъай, ам чаз герек туш ла­гьай, гьакъикъи тарашчийринни хсуси нефс патал са куьнилайни элкъуьн тавур­бурун кукIуш хьана. 20 миллион кас авай компартияди вичи вич икI виляй вегьеда лагьана, садни чIалахъ жедачир.

Амма гьакъикъат гьахьтинди хьана. Ингье К.Л.Азизханов, адалай гуьгъуьниз И.Гь.Тагьиров кьилиз атай “Коммунист” газетдин девирдин къамат, къекъуьнар… Гьа шартIарани газет хвена! Милли журналистика виликди фена…

* * *

Квелай башламишна вичин кар “Коммунист” газетдин редакцияда Касбуба Лукьманович Азизханова? А чIаван газетрин чинрай аквазвайвал, редактор сифте нубатда редакцияда кIвалахзавай кадрийрин пешекарвилин дережа, бажарагъдин мумкинвилер ахтармишунал, абур къуллугърал тайинарунин кар вирибур патал менфятлуди хьунал артух алахъайди гьиссзава. И кар адахъ галаз санал кIвалахайбуруни къейддай.

(Килиг: “ЛГ”-дин 2000-йисан махсус ктабдин 64-65-чинар).

Редакцияда а чIавуз, чпихъ еке тежриба ва машгьурвал авай журналистри — Э.Селимханова, Н.Ханкишиева, М.Мегьдиева, А.Саидова, А.Гьамидова, М.Мурадалиева, Къ.Къадирова, Ю.Айвазова, Р.Керимова, М.Яралиева, Д.Бейбалаева, Ш.Юсуфова, А.Алема, Къ.Къайибханова, А.Гьасанова, масабуру кIвалахзавай.

К.Л.Азизханова хейлин цIийи жегьил къуватарни желбна. Абурун жергеда алай вахтунда республикада машгьур хьанвай писателар, публицистар — Казим Казимов, Абдулафис Исмаилов, Нариман Ибра­гьи­мов, Абдуселим Исмаилов, Буньям Османов, Гьемзет Гьамзатов,  Демир Шерифалиев, Шагьис­маил Гьажимирзоев, Мердали Жалилов, маса ксар авай.

Мад са кар: газетдин редакция вирибурулай вилик цIийи чкадиз — 1 Петрдин тIварунихъ галай проспектда авай газетринни журналрин комплексдиз (7-мертебадиз) экъечIна. КIвалахдин шартIар хейлин артух хьана.

Уьмуьрди тестикьарзавайвал, хъсан коллектив ана яшлу, тежрибалу пешекаррихъ галаз жегьилрини зегьмет чIугваз­вайла арадал къведа. Чи редакциядини и кар субутна.

Эмирхан Гьуьсейханович Селимханован  журналиствилин бажарагъдикай чун идалай  вилик раханва. Ам пенсиядиз экъечIайла, кьилин редактордин заместителдин къуллугъдал редакцияда подчитчиквилелай вичин журналиствилин рехъ башламишай, гуьгъуьнлай саки 23 йисуз газетдин кьилин редактор хьайи РФ-дин ва РД-дин культурадин лайихлу работник Агъариза Узаирович Саидов тайи­нарна. Адан чкадал — газетдин жаваб­дар секретарвиле жегьил къуватлу журналист Абдулафис Исмаилов атана.

Отделрин редакторарвиле (а чIавуз заведующияр), политикадин — Н.Ханкишиев, промышленностдинни хуьруьн майишатдин — Къ.Къадиров, культурадин — сиф­те А.Алем, ахпа К.Казимов, чарарин ва со­ци­альный месэлайрин — А.Гьами­дов­, информациядин — Ш.Шихмурадов тайинарна.­

Яшлу журналистар, вахтар жез, пенсиядиз экъечIайла, бязибур (месела, Азиз Алем РД-дин писателрин Союздиз хъфена) маса кIвалахрал элячIайла, абурун чкадал цIийи къуватриз теклифна­.

* * *

Газетда квекай кхьизвай? Кьилин фикир квез гузвай?

Газетда гилани, виликрай хьиз, таржумайри еке чка кьазвай.

Партиядин ва Советрин гьукуматдин чIехи документар, съездрин, конференцийрин, совещанийрин, сессийрин, жуьреба-жуьре гуьруьшмишвилерин, дипломатиядин алакъайрин ва  икI мадни маса мярекатрин гьакъиндай материалар, гъиле-гъилди лезги чIалаз таржума авуна, кIелзавайбурув агакьарун лап важиблу месэла яз амай. И везифа яшлу ва тежри­балу журналистрихъ — Ноябрь Ханкишиевахъ, Манучар Яралиевахъ галаз санал вичин бажарагъди цуьк акъудзавай Даир Бейбалаеван, ахпа Гьемзет Гьамзатован, Шагьисмаил Гьажимирзоеван хиве туна.

Таржумайривай отделрин редакторарни яргъа тушир. К.Казимова культурадин, А.Гьамидова юридический, социальный ва маса месэлайрай, М.Жалилова литературадин материалар урус чIалан куьмекдалди маса чIаларай таржума ийизвай.

Газетда фотокорреспондентвиле чIе­хи тежриба хьанвай Далгат Гьарунова кIва­­лахзавай. Адан шикилрин ма­на-метлеб къвердавай артух жезвай.

Чкайрилай шикилар рекье твазвай Агъасеркер Къадимован, Райсудин Набиеван, Вадим Жамалдинован активвални къейдна кIанда.

Хсуси корреспондентар тир Къайибхан Къайибханован,  Алибег Гьасанован хатI хци, къарагъарзавай месэлаяр ва­жиб­лубур тирди гьар са  нумрадай аквазвай.

Гьа са вахтунда газетдин патарив чкай­­­рилай кхьизвай еке десте журналис­тар, шаирарни писателар, муаллимар, алимар, общественный деятелар тупламиш хьанвай. Абурун хейлинбурун тIва­рар чна виликрайни кьунай. Гилани бязи тIварар, газетда мукьвал-мукьвал гьалтзавайбур, тик­­рар тавуна жезвач. Абурун арада Шихнесир Къафланов, Нариман Гьажиев (Самуров), Заур Гьажиев, Жамал Шефиев, Султан Манатилов, Абдулрашид Рашидов, Назир Мирзоев, Умар Нуьгьов, Гьажи Керимов, Ражаб Ражабов, Нариман Магьманов, Гуьлмегьамед Шугаев, Шагьбала Шагьбалаев, Асвар Асваров (Самурли), Ханбике Эмирсулта­нова, Шихали Багъиров, Вердихан Къули­ев, Загьир Алирзаев,­ Саидали Сулейманов, Алуван Шагьэмирова, Теки Жамалдин (Ахцегь ва Докъузпара районрай), Аб­дулашим Гьажимурадов, Къадир Рамазанов, Желил Мурадалиев, Фах­рудин Насрединов, Жанлат Примов, Фикрет Гьажиев, Нисредин Алирзаев, Роман Исаев, Ферид Вагьабов, Тагъи Аб­дурагьманов, Заидин Гьасанов, Тажидин Агьмедханов, Тариверди Масимов, Му­за­­фар Гьасанов, Наби Набиев, Рамазан Каи­тов, Муртуз Ших­сефиев, Мевлидин Ис­маилов, Сулейман Пашаев (Мегьарамдхуьруьн райондай), Сажидин Саид­гьа­санов, Мегьамед Мегьамедов, Абдурагьман Межидов, Рай­судин Набиев, Абидин Камилов, Хазран Кьасумов, Сегьерханум Османова, Вадим Жамалдинов, Рагъиб Магьмудов, Аб­дулбари Магьмудов, Наж­мудин Шихнабиев (Сулейман-Стальский райондай), Ибад Кьубаев (Агъул райондай), Абдула­шим Рамазанов, Рамазан Ве­либегов, Бай­­рамбег Байрамбегов (Хив райондай), Къагьид Назаралиев, Шабан Шаба­нов, Гьу­ьсейн Рамазанов, Камалдин Агьмедов, Мегьамед Камалдинов, Мегьамед-Салигь Эфендиев, Шамсудин Исаев, Абдула Самедов, Салигь Рамазанов (Кьурагь райондай), Ибрагьим Мурадов, Эбил Бабиров, Кьасум Фаталиев, Сару Бекуьров, Сабир Диярханов (Хасавюрт  райондин Къурушрин хуьряй), Жамал Жамалов, Зиятхан Къарибов, Жамалдин Гьаби­бов, Абдурагьман Ляметов, Нариман Къарибов, Мустафа Набиев, Ибрагьим Бабаев, Эдуа­рд, Багъиш Багъишевар, Эсе­дул­лагь Нав­рузбегов, Гьамзат Асретов, Абдулкъадир Сайдумов (Дербентдай), Агьед Агъаев, Шагь-Эмир Мурадов, Ражидин­ Гьайдаров, Гьахъверди Рамалданов, Сфи­-Буба, Улубий Черкесов, Мирзебег Де­миров, Зият Седрединов, Сабир Къехлеров, Амри Ших­­саидов, Гъалиб Са­ды­къи, Зияудин, Агьмед Шагьмардановар, Джонрид Агьме­дов, Герейхан Палчаев, Гьасен Балатов, Шамил Асланов, Ислам Ме­гьамедов, Сара Агъаширинова, Унейзат Мейланова, Соня Мурсалова, Фаида Гъаниева, Магьият Гъа­ниева, Эфенди Аквердиев, Нурмет Эмиров, Нежеф При­мов, Агьмедуллагь Гуьлмегьамедов, Малла Ва­гьа­бов, Гьажи­ Гаша­ров, Къурбан Акимов, Аскерали Аскералиев, Тажидин Саидов, Алимегьамед Бабаев, Имам Асланов­, Руслан Къадимов, Исламудин Гьуьсей­нов­, Азедин Эсетов, Агьмедагъа Агьмедагъаев, Кьасум Ба­­ба­ев, Мурадхан Шихвердиев, Ханбиче, Жамидин, Байрам Салимов, Ибрагьим­ Гьуь­сейнов, Якьуб Яралиев, Буба Гьа­жи­къу­лиев, Асеф Мегьман, Абдул Насруллаев, Ражаб Тагьирбегов, Азиз Алем, Па­ки­­­зат Фатуллаева, Абдулфетягь, Расим Гьа­­жи, Зульфикъар, Арбен­ Къардаш, Дагъ­­лар Абдуллаев, Шихзада Юсуфов, Аламу­дин Шихрагьимов, Маил Эфендиев, Салигь Ибрагьимов, Фей­зудин Нагъиев, Агъалар Ис­маилов, Алюсет Азиз­ханов, Ильман Алипулатов (Махачкъаладай), масабур авай. Вирибурун тIва­рар кьуртIа, чаз чарар бес жедач!

Аквазвайвал, К.А.Азизханован девирда газетдин къваларив лап еке къуватар тупламиш хьанвай. Алимар, юристар, пи­са­теларни шаирар, журналистар, духтурар, муаллимар, государстводин къурулушрин къуллугъчияр, общественно-политический деятелар ва масабур. Везифаярни гьа тегьерда жанлудаказ кьилиз акъудзавай.

Мердали Жалилов

(КьатI ама)