КпIуникай неинки са Эхират патал, гьакIни и дуьньяда гьар са инсандин уьмуьр патални еке хийир, менфят ава. КапIзавай кас Аллагьди писвилерикай хуьзва. Ахьтин инсандин рикIе иман мягькем жезва, ам анжах хъсан крар ийиз алахъзава.
Лагьана кIанда, кпIуникай инсандин беден, гуьгьуьл патал хийир авайди чи аямдин илимдини субутзава. КпIунин хийир квекай ибарат я?
- КапI ийизвай касди вичин уьмуьрдин къайда тайин дережада сагъламвилелди тухузва. КапIдай чIавуз кьиле физвай ацукьун-къарагъуни инсандин рикIелай галатун алудзава, ам зирек хьуниз таъсирзава.
- КапIзавай касди йикъан къене са шумуд цIуд сеферда пел чилел эцигзава. И карди мефтIедиз физвай ивидин гьерекат хъсанарзава ва зигьин хциди хьуниз таъсирзава.
- КапI ийизвай чIавуз кьиле физвай гьерекатрикай вилер патални еке хийир ава, кьилди къачуртIа, вилер жуьреба-жуьре азаррик (мисал яз, катаракта) начагъ хьуникай хуьзва.
- КапIзавай вахтунда датIана гьерекатда хьуни инсан артроздик начагъ хьуникай, жалгъайра кьелер акъвазуникай хуьзва. Ивидин гьерекат хъсан хьунин нетижада вири беденни къайдадик жезва. Гьавайда лагьанвач: къекъуьн, гьерекатда хьун сагъламвилин замин я.
- Сагълам хьун патал михьивал хуьнизни кьетIен фикир гун герек я. И кардани кпIунихъ еке важиблувал ава. ЧIехи ва гъвечIи дастамаз къачуни инсан бедендин ва руьгьдин жигьетдай михьи ийизва. Гьар капI ийидайла, йикъа вад сеферда дастамаз къачунихъни инсан патал, шак алачиз, хийир ава.
Винидихъ къейднавай делилри инсан патал кпIунихъ авай важиблувилин гьакъиндай шагьидвалзава. Йикъан къене ийизвай вад капI, санлай къачурла, 17 кьиликай (ракаат) ибарат я. Гьар са ракаат кьилиз акъуддайла, инсанди жуьреба-жуьре гьерекатар тамамарзава (гъилер хкажун, юкь агъузна акъвазун, ацукьун-къарагъун ва икI мад). Винидихъ къейд авурвал, вири и крари инсандин беденда ивидин гьерекат хъсан хьуниз таъсирзава. Ивидин гьерекат хъсанзавай бедендик рикIинни дамаррин, дуркIунрин, ратарин ва хейлин маса азарар акатдач.
Лагьана кIанда, кпIунихъ руьгьдин жигьетдайни акьалтIай къуват ава. КапI гьакъикъи муъмин касдин эвелимжи ва эхиримжи кам я. КпIунин куьмекдалди инсанди вичин Халикьдихъ галаз алакъа хуьзва. Гьавиляй чна Аллагьди инсандиз ганвай и савкьатдикай менфят къачуна кIанда. Реббидин регьимлувилихъ и кьил, а кьил авач. КпIуни и кар мад сеферда тестикьарзава. Хийир авай шей жувавай яргъа авун — им чна чаз зиян гузва лагьай чIал жезва. Ша чун хийир авай затIариз мукьва жен, зарар авайбурукай — яргъа!
Умар Керамов
