Кар алай хел — эцигунар

26-мартдиз Дагъустан Республикадин Гьукуматдин Председатель Абдул­мус­­лим Абдулмуслимован иштираквал аваз, РД-дин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин министерстводин коллегиядин гегьенш заседание кьиле фена. Анал министерстводи 2023-йисуз авур кIвалахдин нетижайрихъ ва гъилевай йисуз вилик эцигнавай везифайрихъ яб акална. Коллегиядал и хилен гуьзчивилинни надзордин кIвалахдин нетижайриз къимет­ гана, етим аялар яшайишдин кIва­ле­ралди таъминарунин, шегьерра эци­­гунар кьиле тухунин ва маса месэлаярни веревирдна.

— Эцигунрин хел алай вахтунда экономикадин дестек, локомотив я, — лагьана Абдулмуслим Абдулмуслимова. — Адаз серф ийизвай кьван такьатри, адет яз, республикадин хейлин хилер вилик тухуниз куьмек гузва, гзаф кьадар инсанар кIвалахдалди таъминарзава, бюджетдиз къвезвай налогрин такьат­рин кьадарни артухарзава. И хел вилик финин нетижаяр кьуналди ва гележегда адаз авай мумикинвилер къейд авуналди, лугьуз жеда хьи, республикадин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин министерстводихъ тарифдай хейлин агалкьунар ава.

Агьалийриз яшайишдин жигьетдай куь­мек гунин кIвалахдикай рахадайла,­ премьер-министрди къейдна хьи, 2023- ­йисуз 48 агъзурдалай виниз хизанриз ­яша­йишдин шартIар хъсанарунин карда куьмек гана.

«Идалайни гъейри, Дагъустандин набут аялар авай 133 хизандив  яшайишдин кIвалер къачун патал сертификатар­ агакьна. Куьгьне ва ацахьдай гьалда авай кIвалерай (4354,85 кв.метр) 264 кас цIийи кIвалериз акъудна. Жегьил хизанар яшайишдин кIвалералди таъминаруниз талукь программадин сергьят­ра аваз, 27 хизандиз герек кьадар пулдин такьатар гана. ГьакIни республикада сифте яз 189 етим аялдиз яшайишдин шартIар хъсанарун патал куьмекна», — лагьана А.Абдулмуслимова.

Министерстводин кIвалахдин хъсан нетижайрал акъвазуналди, премьер-ми­­нистрди федеральный ва региондин мил­ли проектар уьмуьрдиз кечирмишзавай кIвалахни къейдна.

ИкI, «Шегьердин къулай шартIар теш­­килун» федеральный проектдин сергьятра аваз, 144 майдан аваданламишна. Ида чкайрал региондин 1,5 миллион агьалидин шартIар хъсанарна. Идалайни гъейри, региондин программадин сергьятра аваз, алатай йисуз гзаф квартирайрин 150 кIвале бинедилай ремонтдин кIвалахар тамамарна.

Гьукуматдин Председателди мярекатдал региондин мулкуна агьалияр хъвадай целди таъминарун патал уьмуьрдиз кечирмишзавай проектарни рикIел хкана. Абурук «Чиркей-Махачкъала-Каспийск»  во­доводни акатзава. 2025-йисан эхирра и проектдал кIвалах тамамарайла, 900 агъзур агьали хъвадай михьи целди таъминарда. 2023-йисан эхирра ишлемишиз вахкай «Чиркей-Буйнакск» водовод себеб яз, исятда хейлин хуьрерин агьалийри  михьи яд хъвазва. Гъилевай йисан эхирдалди цихъ галаз алакъалу мад кьуд объект ишлемишиз вахкуда. Абуру 48,87 агъзур кас хъвадай целди таъминарда.

РД-дин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин министрдин везифаяр вахтуналди тамамарзавай Александр Нес­те­рова министерстводин коллективди алатай йисуз тухвай кIвалахдикай гегьеншдиз суьгьбетна. Докладчидин гафаралди, алава мумкинвилер жагъурна, федеральный цIийи программайра иштиракуни, федеральный бюджетдай финансрин такьатар ахъайиз туналди, бюджетдинбур тушир такьатарни ишлемишуналди, кар алай месэлаяр гьялуниз талукь яз 2021-йисуз вилик эцигай везифаяр кьилиз акъуддай мумкинвал хьана.

Александр Нестерова ЖКХ-дин къурулуш цIийикIа туькIуьр хъувунин прог­рамма уьмуьрдиз кечирмишзавай гьалдикай, чиркин ятар михьдай имаратар цIийикIа туькIуьр хъувуникай, мулкар комплекснидаказ вилик тухуникай, регионда аялрин бахчаяр, школаяр  эцигу­ни­кай, гзаф квартирайрикай ибарат кIва­лера ремонт кьиле тухуникай, «Шегьердин къулай шартIар тешкилун» федеральный программа уьмуьрдиз кечирмишуникай суьгьбетна.

Министерстводин гуьзчивилинни над­зордин кIвалахдин нетижайрикай док­лад министрдин заместитель Шамил Абдулмуталибова авуна. ИкI, шаз рес­пуб­ликада 433 ахтармишун кьиле тухвана, хейлин татугайвилерни дуьздал акъуд­на. Алатай йисуз гьакI профилактикадин 188 серенжемни кьиле тухвана.

Мярекатдал министерстводин хиле зегьмет чIугвазвай хейлин ксарив федеральный ва региондин шабагьарни вахкана.

Хийир  Эмиров