Гьихьтин тафават ава?

Монополийриз акси федеральный къуллугъди (ФАС) уьлкведин агьалияр патал рикIел хуьдай чар гьазурнава. Ана ада  гьихьтин дуьшуьшра инсанри монополийриз акси къуллугъдиз, гьи чIавуз — Роспотребнадзордиз арза рекье тун лазим  ятIа къалурнава.

ФАС-ди гъавурда твазвайвал,  и къуллугъдин везифайрик компанийрин арада гьуьжетунрихъ (конкуренция) галаз алакъалу мес­элаяр акатзава. Кьилиз акъу­дунал ФАС-ди гуьзчивалзавай кьилин къанунрикай сад  «Базарда гьуьжетунар хуьнин гьакъиндай» закон я. ГьакIни ФАС-ди монополийриз акси къанунар, тIебии тир монополийрин гьакъиндай законодательство, рекламадин гьа­къин­дай, гьакIни маса къачузвай шейэрин (закупкайрин) хиле къанунар кьилиз акъудунал гуьзчивалзава.

Роспотребнадзордин вези­­файрик муьштеридинни компа­ния­дин арада авай алакъайриз­ талукь ­месэлаяр акатзава — и ала­къайрин бинеда «Муьштеридин их­тиярар хуьнин гьакъиндай»  къа­нун ава.

ГьакIни идарадин везифайрик санитариядинни эпидемиологиядин хиле гуьзчивал авунин, санэпидкъайдаяр ва сагъламвал патал михьивал хуьнин (гигиена) нормативар гьазурун, гьавадин, цин, накьвадин ва ванцин гьал ахтармишун ва недай суьрсетдин хатасузвилихъ галаз алакъалу месэлаяр ква.

ИкI, эгер муьштеридиз метягьдин, маса къачунвай шейинин ери бегенмиш хьаначтIа, ада Рос­потребнадзордиз арза рекье туна кIанда. Амма, эгер  рекламада и ва я маса шейиникай лагьанвай гафар (лишанар, лайих­лувилер) сад яз, гьакъикъатда абур масадбур яз хьанватIа, касди ФАС-диз гьерекатна кIан­да, гъавурда тваз­ва идаради.

Идалайни гъейри, Роспот­ребнадзордиз рекье гьатна кIанда, эгер маса къачузвай  шейинал  кхьенвай  къиметдин ва кассадихъ къачузвай къиметдин арада фаркь аваз хьайитIа, ФАС-диз — базарда гьуьжетзавай компанийрин арада­ савда аваз хьайитIа (эгер абуру вирида чпин метягьдин ва къуллугърин къиметар сад хьиз хкажнаватIа).

Эгер туьквенди маса ганвай шей элкъвена вахчузвачтIа, ихьтин дуьшуьшда квез Роспотребнадзорди куьмек гуда. Эгер газдалди таъминарзавай компанияди кIвал газдин турбадик кутунин кIвалах тайинарнавай вахтунилай энгеларзаватIа, и месэла гваз ФАС-диз рекье гьатна кIанда.

Автодилерди (и ва я маса­ жуь­редин машинар маса гузвай­ кархана) алава къуллугъар­ илитIзавай дуьшуьшда квевай гьакIни Рос­­пот­ребнадзордин куьмек ишлеми­шиз жеда. Амма, эгер базарда кIвен­кIвечи чка кьунвай компа­ния­ди вичин «къуват» чIуру рекье ишлемишзаватIа ва муьш­теридал икьрардин хийирлу тушир шартIар  илитIзаватIа, и дуьшуьшдай кьил ФАС-ди акъудда.

Чи мухбир