(Эвел — 2023-йисан 45-50-нумрайра, 2024­-­йисан 2-9, 14-15, 19-20, 22-32-нумрайра)

ГъвечIи лишан №64

Дуьньядин крарин патахъай ­виридалайни бахтлуди Луккаъан хва Луккаъ жеда

Тапархъандин чIалахъ жедай, керчек­ди­ тапархъан яз гьисабдай, хаиндиз ихтибардай, вафалуди, умудлуди хаин яз кьадай, халкьдин крар сефигьри идара ийи­дай ва гьукум (гьакимвал) чеб адаз ла­йихлу (гьазур) туширбурун гъиле гьатдай вахт алукьун Къияматдин йикъан лишанрик акатзава.

Анас асгьабди (къуй адалай Аллагь рази хьурай) агакьарнавайвал, Аллагьдин Расулди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз)  лагьана (мана):

«И дуьньядин патахъай виридалай­ни бахтлу инсан Луккаъан хва Луккаъ­  тахьанмаз, йикъарни йифер алатдач»1­.

Пайгъамбарди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз)  гьакIни лагьана (мана):

«Мукьвара дуьньядин крарал Луккаъан хва Луккаъа гъалибвал къачуда»2.

Аллагьдин Расулди (Аллагьдин салават ва салам хьуй вичиз) мадни лагьана (мана):

«И дуьнья алатдач (квахьдач) ам Луккаъан хва Луккаъанди жедалди»3.

Луккаъан хва Луккаъ — ам алчах кас я, тарифдин са къилихни авачир. Арабри акI (яни Луккаъан хва Луккаъа — ред.) лугьузвай пис лукIраз ва и гафунихъ мадни ахмакьди, авамди манаярни авай. Гьавиляй итимдиз «луккаъ» лугьузва, дишегьлидиз — «лукаъ».

Гьахьтин инсан и дуьньядин пата­хъай виридалайни бахтлуди жеда — мал-дев­летдалди, гьайбатдалди, багьа улакьралди, чIехи кIвалералди. Вучиз ла­гьай­тIа, ам — «луккаъ» угъраш я ва ада, мумкин тир гьи къайдада хьайитIани, мал къазанмишда, гьалал-гьарамдиз килиг та­ву­на. Инсанрихъ галаз рафтарвалдайла, ада абурун гьевесриз кIани крар ийида ва адалди адаз и дуьнья гьасил жеда (яни ада дуньядин девлетар артухарда, гьалал, гьарам талгьуз, мал артухарда — ред.).

ГъвечIи лишан №65

МискIинар рекьериз элкъуьрда

Им, инсан вич кпIунин эгьли, мискIин­дин эгьли тушиз, рекьин маса патаз ва я куьчедиз экъечIун патал мискIиндай яна фида лагьай чIал я ва ада, мискIиндай фи­дайла, капI ийидач. МискIинрикай гзаф­ни-гзаф капI ийидай чкайрикай хьиз ваъ, санай-масаниз элячIна фидай рекьерикай хьиз менфят къачуда.

ГъвечIи лишанар №№ 66 ва 67

Магьрдин (калымдин) къимет сифте хкажун, гуьгъуьнлай агъузун;

балкIанрин къимет багьа ва ­гуьгъуьнлай ужуз хьун

Хариджа ибн ас-Сальт аль-Буржумиди лагьана: «Зун Абдуллагьахъ галаз адан кIваляй экъечIна: и вахтунда имамди рукуъ (капI ийидай чIавуз юкь агъузун) ийиз­вай, чнани адан гуьгъуьнал алаз рукуъ авуна. Ахпа чун жергедик экечI хъувуна. И чIавуз патавай физвай са инсанди лагьана: «Ассаламу алайка, я Абу Абдуррагьман». Ада лагьана: «Аллагьу акбар. Аллагьди ва Адан Расулди гьахъ лагьана». КапI авурдалай кьулухъ чна хабар кьуна: «Я Абу Абдуррагьман, вак и инсанди гайи саламди къалабулух кутурди хьиз я». Ада жаваб гана: «Эхь. Лагьанвайвал, Къияматдин йи­къан­ лишанрик акатзава: мискIинрикай рекьерикай хьиз менфят къачун (и кардикай «65-нумрадин гъвечIи лишанда» раханва — ред.)4, инсанди анжах вичиз танишдаз салам гун, папа вичин гъуьлуьхъ галаз алишвериш кьиле тухун, магьрдин ва балкIанрин къиметар багьа хьун ва гуьгъуьнлай ужуз хъхьун ва, мад садрани багьа таххьун»5. (Къейд авун лазим я, Абу Абдуррагьмана лагьанвай гафар («Аллагьу акбар. Аллагьди ва Адан Расулди гьахъ лагьана» ва мсб.) капI акьалтIарайдалай кьулухъ лагьанвайди я, кпIунин къене — ваъ. — ред.)  

(Мугьаммад ибн Абдуррагьман ­аль-Арифидин ктабдай. КьатI ама)

____________________

1 Гьадис ат-Табараниди гъана.

2 Гьадис Агьмада ва ат-Тагьавиди гъана.

3 Гьадис Агьмада гъана.

4 Яни, инсанар мискIиндай фин.

5 Гьадис Абдулла ибн Масъудавай аль-Гьа­кима гъана ва ада ам якъинди я лагьана.

Гьазурайди — диндин алим

Ямин  Мегьамедов