Чи халкьдин дамах

Алатай гьафтеда Махачкъалада культурадин рекьяй шад  ва яргъалди рикIера амукьдай вакъиа кьиле фена.

Роза Максумова

Дагъустандин халкьдин артистка, Кьурагь дагъларин билбил лугьузвай      Роза  Максумовади  вич пешекар манидар яз сегьнедиз экъечI­на  20 йис тамам хьуниз талукьарнавай концерт гана.

Мер­кезвийрихъ галаз санал Кьиблепатан Дагъустандин шегьер­райни хуьре­рай атанвай гзаф кьадар инсанри, Москвадай, Бакудай ва масанрай хтанвай мукьва-кьилийри  ина еке ашкъи-гьевесдивди иштиракна. Нянин бере къай квайди, къайиди тир­тIани, бажарагълу  манидардивай концертдиз атанвай гьар са касдин рикIиз чи­мивал гуз, руьгь тухардай манийралди гуьгьуьлар хкажиз алакь­на. Са гафуналди, пуд сятдилай артух вахтунда Роза Максумовади руьгьдин халис сувар яратмишна…

Концерт башламишдалди са шумуд югъ амаз фадлай танишар, вахар тир кьве дишегьлиди (яхул халкьдин векилар) заз зенг яна. Роза Максумовадин концертдиз физ билетар кIанза­вайдакай хабар гана. “Лезги чIалан гъавурда чун акьазвачтIани, Розадин ширин ва везинлу сес, ада вич сегьнеда тухузвай тегьер­, адан къаш-къамат чаз гзаф хуш я. Роза хьтин артистка авай квел чна лацу пехилвалзава”, — лагьанай абурукай сада.

Концерт кьиле фин лазим тир Урусрин драмтеатрдин чIехи залдиз гьахьзавай фойедин вилик зи имидин свас, Сулейман-Стальский райондин Зизикрин хуьре яшамиш жезвай Назират Ра­ма­занова (адахъ мукьва-кьилияр  мадни галай) гьалтайла гзаф тажуб хьанай. “Я чан руш, бес Розани заз гзаф кIани цуьк тушни, бес адан концертдиз татана заз кьарай къведайни!? Адан сесинихъ­ зи вил фадлай галай…”, — са шумуд камунин яргъа амаз ла­гьай адан гафари зи тажубвал алуднай. Кьасумхуьрелай атанвай Россиядин искусствойрин лайихлу деятель, СССР-дин композиторрин Союздин член, композитор Майина Абдулму­талибовади, Кьурагьай атанвай Гуьлуьзар муаллимди (“Вун Кьурагьай акъатнавай къизилдин цуьк, вун чи булахрин михьи ятарин сес, чи хуьряй вун хьтин тават акъатунал чун шад я”, — лагьанай ада сегьнедилай) ва хейлин маса ксари (Дагъустандин маса халкьарин векилрини) иштиракуни, вичелай яшдиз хейлин чIехи инсанрини саймишуни, абуру устадвилиз виниз тир къимет гуни Роза Максумовадивай вичин бажарагълувилелди, руьгьдинни  рикIин михьивилелди халкьдин жуьреба-жуьре къатарин арада гьуьрметни авторитет къазанмишиз алакьна­вайдан жигьетдай шагьидвалзава.

Алексей Тимохина кьиле тухвай и концерт лап зурбади тир. Ам РД-дин халкьдин музалатрин госоркестрди ачухна. Хасавюрт­дай атанвай шегьердин ДНТ-дин “Эхо гор” ансамблди та­ма­марай кьуьлерни, къалурай гъвечIи сегьнени тамашачийри хушда­каз кьабулна. Р.Максумовадин цIийи манийрикай лагьайтIа, Ф.Нагъиеван чIалариз М.Абдулмуталибовади гьава­ туькIуьр­навай “Хабар яхъ на” попурриди иллаки гуьгьуьлар хкажна. Тамашачийриз Роза Максумовади Нурианна Коллаевадихъ, Даниэль Гьаруновахъ галаз тамамарай дуэтар пара беген­миш хьа­на. Яргъалди ягъай гурлу капари и кар мадни тестикьарзавай­. Сегь­не­дал Р.Максумовадихъ галаз экъечIай РД-дин халкьдин ар­тисткаяр тир Патимат Къагьировади, Лариса Гьажиевади, Р­у­къи­ят Гьамзатовади, Нурианна Каллаевади, Гуьлханум Гьажие­ва­ди, Аслан Идрисова, Даниэль Гьарунова вирида санал лезги чIалал тамамарай “Магьи дилбер чан” мани тамашачийри хушвилелди кьабулна­.

Музыкадин рекьяй чпин кIеви дустунин мярекат мадни гурлу авуник пай кутурбурун арада Эйзер, Р.Пирвердиев, Р.Кебедовни авай, абуру урус ва Дагъустандин халкьарин чIала­ралди манияр тамамарна.

Техника къайдадикай хкатай дуьшуьшра Роза Максумовади — манидин устадди — вичин кенефдин кьил квадарзавачир, къарши яз, ада а дуьшуьшар рикIел аламукьдай легьзейриз элкъуьр­завай. Музыка галачиз ада тамамарай халкьдин манийри кIватI хьанвайбурун гуьгьуьлар мадни къумбарна, абур милли музыкадал рикI алай гьар са касдин бедендиз, руьгьдиз абулейсан хьиз кужумзавай… Роза Максумовадин виниз тир пешекарвал, кьетIен бажарагъ кьатIуз тазвай.

Рагнеда  Рамалданова