Махсус серенжемдикай
Россиядинни Украинадин арада авай къалмакъал акъвазарунин патахъай рахунар кьиле тухун, Киевдин инкарвал себеб яз, алай вахтунда намумкин я. “Интерфакс” чешмеди хабар гузвайвал, ихьтин фикир РФ-дин Президент В.Путинан пресс-секретарь Д.Пескова лагьанва.
“Гьакъикъатдани, исятда гьич са жуьрединни рахунар кьиле тухуз хьун мумкин туш, вучиз лагьайтIа, и кар Украинадин терефди михьиз инкарзава. Военный махсус серенжем давам жезва”, — къейдна Пескова.
РФ-дин оборонадин министерстводи 29-ноябрдиз малумарай делилралди, махсус серенжем кьиле тухунив эгечIайдалай инихъ Россиядин Яракьлу Къуватри Украинадин 333 самолет ва 177 вертолет, зенитный ракетайрин 391 комплекс, пилот галачиз лув гудай 2581 аппарат, 6876 танк ва дяведин маса машинар, РСЗО-дин 904 машин, артиллериядин ва маса 3628 яракь, военный махсус 7406 автомашин тергна.
Нафт маса къачунва
Россияди къецепатан уьлквейриз акъудзавай нафтIадин умуми кьадардин саки 40 процент Индияди маса къачунва. Идакай “Reuters” чешмеди хабар гузва.
Идалай вилик нафт гзаф къачузвайбурун вилик жергейра Европадин уьлквеяр авай, исятда абурал умуми кьадардин кьудан са паюнилайни тIимил ацалтзава. Средиземноморьедин сергьятра гзафни-гзаф нафт къачузвайбурун кIвенкIве Туьркия (15 процент) ава. Китайдал 5 процент гьалтзава. Чешмедин делилралди, санлай къачурла, Россиядин портарай ноябрдин вацра 7,5 миллион тонн нафт ракъурна.
Яракьар куьтягь жезва
Украинадин инфраструктурадиз ягъунар кьуникди Киевдихъ авай ПВО-дин ракетаяр куьтягь жезва. “Новости” РИА-ди раижнавайвал, ихьтин фикир Австралиядин эксперт Г.Манготта чкадин газетдиз гайи интервьюда лагьанва.
Адан фикирдалди, Россияди ахъайзавай са ракетадин вилик пад кьун патал Украинади са шумуд ракета ишлемишзава. Гьавиляй ПВО-дин жигьетдай абурун мумкинвилер тIимил жезва.
Къейд ийин, Крымдин муьгъ хъиткьинарунин теракт кьилиз акъудайдалай кьулухъ чи уьлкведин Яракьлу Къуватри Украинадин инфраструктурадиз ягъунар кьуна. Муькъвел теракт тешкилун Украинадин махсус къуллугърин кар тирди Москвади тестикьарна.
Бизнес агалун теклифнава
ЛДПР-дин патай Госдумадин депутат А.Луговоя иноагентрин РФ-да авай туьквенар ва счетар кIевунин теклиф гана.
“Иноагентрин ва русофобрин такьатрин мумкинвилерин “дакIарар” агал тавунмаз, абуру Россиядин куьмекдалди къазанмишун давамарда. За абурун счетар кьун, туьквенар ва маса чкаяр агалун теклифнай”, — малумарнава депутатди “Новости” РИА-диз.
Адан фикирдалди, уьлкве “маса гайи” “медениятдин бязи деятелриз” Россиядин “жибиндай” гъил ахкъудиз кIанзавач.
Такьатар чара ийида
США-дин госдепартаментдин чешмедал асаслу яз, “Новости” РИА-ди хабар гузвайвал, электричестводалди таъминарун патал Америкади Украинадиз 53 миллион доллар чара ийидайвал я.
Къерех хьана кIанзава
НАТО Украинадин къалмакъалдивай къерехда амукьун Венгрия патал важиблу я. Им Альянсдик квай уьлквейрин къецепатан крарин министррин Бухарестда кьиле фейи гуьруьшдин кьилин макьсад тир. Ихьтин фикир Венгриядин МИД-дин кьил П.Сийяртоди лагьанва. Адан гафар “Новости” РИА-ди раижна.
Ада журналистриз ихтилатайвал, НАТО-дин генсекретарь Столтенберга гуьруьшдин вахтунда гъавурда туна хьи, НАТО къалмакъалдин терефдар туш.
Къейд ийин, 29-30-ноябрдиз НАТО-дин уьлквейрин МИД-рин кьилери Украинадиз инфраструктура гуьнгуьна хтунин карда куьмекар гунин месэла веревирдна. Альянс куьмек гун давамардай фикирдал атанва.
Идалай вилик РФ-дин Президентдин пресс-секретарь Д.Пескова къейд авурвал, блок гегьеншаруни Европадиз хатасузвал гъидач. Россиядин терефди са шумудра малумарнай хьи, НАТО-дин макьсад аксивал авун я.
Ичкидикай авай зиян
Эгер ички квай хъвадай затIар галаз-галаз са шумуд юкъуз ишлемишайтIа, инсандиз бедендик акатзавай ичкидин таъсирдиз дурум гунин ва бедендин сагъламвал хъсан гьалдиз хкунин мумкинвал жезвач. “Лента.ру” чешмеди раижнавайвал, идакай медицинадин “СберЗдоровье” онлайн-сервисдин духтур А.Хрипкова малумарнава.
“Мукьвал-мукьвал, галаз-галаз ички квай затIар хъуникди ивида токсинар кIватI жезва”, — лагьана пешекарди. Адан гафаралди, ичкиди инсандин хуквадизни пис патахъай таъсирзава.
«Лезги газет»
