Ислен юкъуз Дагъустандин Кьил Сергей Меликова республикадин экономика вилик тухунин рекьяй кардик квай Оперативный штабдин нубатдин заседание кьиле тухвана. “Лезги газетдиз” РД-дин Кьилин пресс-къуллугъди хабар гайивал, мярекатдин эвел кьиляй Сергей Меликова мукьвара РФ-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Александр Новакахъ галаз кьиле фейи гуьруьшдин нетижаяр кьуна. Адан гафарай малум хьайивал, Дагъларин уьлкведин экономика вилик финин месэлаяр уьлкведин Гьукуматдин вице-премьерди вичин гуьзчивилик кутунва. Кьилди къачуртIа, хъуьтIуьз гьазурвал акуниз ва энергетикадин хилени газдин комплексда аварийрин гьалар арадал атунин вилик пад кьуниз иллаки кьетIен фикир гузва.
И кар фикирда кьуна, региондин Кьили талукь ведомствойриз яшайишдин вири хилер хъуьтIуьз гьазур хьунин месэла гьар йикъан къайгъуйрин кьиле эцигун тапшурмишна. “Эцигунриз талукь къанунар чIурна, саки газдин сетрал эцигнавай яшайишдин кIвалер цIийикIа туькIуьр хъувун мукьвал тир девирда чун машгъул жедай кьилин месэлайрикай сад жеда”, — къейдна С.Меликова А.Новакахъ галаз кьиле фейи гуьруьшдин нетижайрикай рахадайла…
Гуьгъуьнлай заседанидин иштиракчияр вилик акъвазнавай асул месэлаяр веревирд ийиз гатIунна. Дагъустандин Кьили уьлкведа малумарнавай тамам тушир мобилизациядин сергьятра аваз республикада кьиле физвай мярекатрикай, дяведин рекьяй къуллугъзавайбурун хизанар патал тешкилзавай кьезилвилерикай лагьана.
Республикада экономика вилик тухудай рекьерикай рахадайла, Сергей Меликова федеральный дережада (кьилди къачуртIа, РФ-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Денис Мантурова) Дагъустандин карханайрин мумкинвилериз виниз тир къимет гузвайди къейдна. Адан гафарай гьакIни малум хьайивал, мукьвал тир девирда чкадин карханаяр уьлкведин военно-промышленный комплексдин игьтияжар патал продукция гьасилиз гатIунда.
Лагьана кIанда, алай вахтунда уьлкведа авай гьалар фикирда кьуртIа, кьезил промышленностдин карханайри акъудзавай продукциядихъ авай игьтияж артух жезва. Ихтилат сифте нубатда кIвачин къапарикайни парчадикай цвазвай затIарикай физва. И жигьетдай Дагъустанда акъудзавай продукциядиз уьлкведин сергьятра хъсан къимет ава ва са жерге регионар абур еке партийралди маса къачуз гьазур я.
И месэладиз талукь фикирар давамаруналди, С.Меликова алишверишдин карханайрин кIвалахдал гуьзчивал тухузвай органриз, гьа жергедай яз налогрин къуллугъдин Управленидизни, республикадин экономика вилик финиз таъсирзавай карханайриз манийвилер тагуниз, аксина, вири рекьерай куьмек авуниз эвер гана.
Недай-хъвадай суьрсетдин ва жуьреба-жуьре маса метягьрин къиметрикай, игьтият патал хуьзвай кьадаррикай гегьеншдиз РД-дин хуьруьн майишатдин ва суьрсетдин министр Мухтарбий Аджекова суьгьбетна. Адан гафаралди, чкадал гьасилзавай ва уьлкведин маса регионрай гъизвай кьадар фикирда кьуртIа, алай вахтунда республика майвайралди, емишралди, ири ва куьлуь карч алай гьайванрин якIалди ва маса суьрсетдалди бес кьадарда таъмин я.
РД-дин образованидин ва илимдин министр Яхья Бучаева етим ва диде-бубадин къаюмвиликай хкатзавай аялрин кьадар йисалай-суз гзаф хьунин себебриз талукь тамам доклад гьазурнавай. Адан рахунриз баянар гудайла, Сергей Меликова талукь ведомствойриз къалп документар туькIуьрзавай дуьшуьшрин вилик пад кьунин жигьетдай тухузвай кIвалах зайифар тавун тапшурмишна. Етим аялрин документар туькIуьрунин месэлаяр кьетIен гуьзчивилик кутадайвал я.
РД-дин зегьметдин ва яшайишдин рекьяй вилик финин министр А.Магьмудова хабар гайивал, ада регьбервал гузвай ведомстводи кьиле тухвай ахтармишунрин нетижада суддин къарар акъудун патал районрайни шегьеррай талукь идарайрив гьакъикъатдихъ галаз кьан тийизвай делилар агакьарнавай дуьшуьшар винел акъуднава. Абуруз талукь материалар дуьзгуьн къимет гун патал къанун-къайда хуьдай органриз рекье твадайвал я.
Заседанидин сергьятра аваз республикадин мектебар ктабралди таъминарунин жигьетдай авай гьаларни веревирдна. Кьиле тухвай ахтармишунри къалурайвал, хейлин мектебра ктабар бес жезвач. Сергей Меликова и месэладин гьакъиндай жавабдар ксар тир РД-дин Гьукуматдин членрин кIвалахдилай вичин наразивал къалурна. “Ктабрихъ галаз алакъалу месэлаяр фадлай авайбур тирди виридаз малум я, амма абур гьялун патал алава къуватар желб авун чарасуз я. ЭгечIзавай тегьер дегишарна, менфятлу теклифар гана, гьакъикъи гьаларикай хабар гузвай докладар авуна кIанда”, — къейдна республикадин Кьили.
Сергей Меликова республикадин мектебар бес кьадар ктабралди таъминарун патал и месэла 2023-йисан бюджетдик кутун буйругъна.
Агьмед Магьмудов
