Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликован регьбервилик кваз 22-ноябрдиз республикадин энергетикадин ва ЖКХ-дин карханаяр дурумлувилелди вилик финин ва регион газдалди таъминарунин месэлайрин гьакъиндай ва РД-дин ЖКХ-дин карханаяр 2022-2023-йисарин хъуьтIуьн варцариз гьазур хьунин рекьяй региондин штабрин саналди тир заседание кьиле фена.
КIватI хьанвайбур тебрик авуналди, региондин регьберди зулунни хъуьтIуьн варцариз гьазур хьунин месэлаяр датIана гуьзчивилик кутунин важиблувал къейдна: “РД-дин ЖКХ-дин карханаяр зулунни хъуьтIуьн варцариз гьазур хьунилай гележегдин вири кIвалахар аслу жезвайди я”.
С.Меликова малумарайвал, хуьрер, кIвалер газдалди таъминар хъувунин зурба проектдин сергьятра аваз пландик 2 агъзурдалай виниз кIвалер кутунва. Гьа са вахтунда республикади яшайишдин кьезилвилер авай агьалийриз газдихъ галаз алакъалу тадаракар пулсуз маса къачун, кIвалерин участокдай газдин линияр тухун патал кьилдин такьатар чара авунва.
“И важиблу месэлаяр гежел вегьиниз ерли рехъ гана кIандач”, — къейдна Сергей Меликова. Талукь органрал субсидияр гунин еришар хкажунин месэла кьиляй-кьилиз чирун тапшурмишнава.
РД-дин эцигунрин, архитектурадин ва ЖКХ-дин министр Артур Сулейманова малумарайвал, къенин йикъалди ЖКХ-дин карханаяр зулунни хъуьтIуьн варцариз 100 процентдин гьазур хьанва. Вири муниципалитетра чими ийидай къурулушар кардик кутунва. Гьа са вахтунда жуьреба-жуьре аварияр ва тадаракар къайдадикай хкатунин хьтин дуьшуьшар фикирда кьуна, Дагъустандин вири шегьерра ва районра материально-технический такьатар гьазурнава.
Министрдин гафаралди, хуьрера газдалди таъминар тавунвай яшайишдин карханаяр, идараяр чимивилелди таъминардай кIарасар, цIивин ва маса шейэр гьазурнава.
Республикадин 10 шегьердикай 9-даз зулунни хъуьтIуьн варцариз гьазур хьанвайвилин паспортар ганва. Дагъустандин Огни шегьерда и кар алай месэла тарифдай гьалда авач. Ина вахт алатнавай чимивилин къурулушар, аварийный гьалда авай котелар ишлемишиз хейлин йисар я. Шегьерэгьлияр чимивилелди таъминарун патал сифте нубатдин серенжемар кьиле тухванва.
Къизилюрт шегьердани чимивилин сетар цIийи хъувуна кIанзава. 2024-йисан эхирдалди шегьердин 3 микрорайонда куьгьне котелар алай чкайрал цIийи тадаракар эцигда.
Важиблу и месэлайриз баянар гудайла, Сергей Меликова кьуру рекъемар тикрарунилай халисан крарал элячIна кIанзавайдакай лагьана.
“Чна аварийный гьалар арадал гъизвай са шумуд месэла гьялна, герек кьадар резервияр гьазурна. Амма йисаралди гьял тийиз хьайи газдалди, электроэнергиядалди таъминарунин месэлаяр, кьуьд мукьвал хьайивалди, хцидаказ акъваззава. Чи алай йикъан везифа ЖКХ-дин карханайри хъуьтIуьн варцара аварияр тежедайвал, чимивилин сетри акъваз тийиз кIвалахдайвал авун я”, — къейдна региондин руководителди.
Мярекатдал Дагъустандин агьалияр электроэнергиядалдини тамамвилелди таъминаруникай ихтилат фена. РД-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Манвел Мажонца малумарайвал, республика зулунни хъуьтIуьн варцариз гьазур хьунин карда талукь министерствойри, ведомствойри аквадай хьтин агалкьунар къазанмишнава. Хъийидай кIвалахарни гзаф ама. Пландин бинедаллаз абур вири вахтунда тамамарна кIанда.
РД-дин чилерин ва эменнидин министр, республикадин вице-премьер Заур Эминова хабар гайивал, Дагъустанди “Газпром межрегионгаз” компаниядихъ ва “Россети Северный Кавказ” — “Дагэнерго” ПАО-дихъ галаз вири сетар сад авунин кIвалах тухузва.
2023-йисан сифте паюна республикадин 4 629,3 километрдин яргъивал алай, маса гуз гьазурнавай газдин линияр приватизация ийидайвал я. Гуьгъуьнин варцара республикадин ва муниципальный сетар сад ийида.
Вице-премьеррин рахунрихъ яб акалайдалай гуьгъуьниз Сергей Меликова къейдна хьи, Дагъустандин мулкунал алай вири сетар сад авуни агьалияр электроэнергиядалди ва газдалди таъминарунин карда дуьшуьш жезвай хейлин нукьсанар арадай акъудда. Сетрин иесийри абур авай гьалдин гьакъиндай жаваб гуда.
“Россети Северный Кавказ” ПАО-дин генеральный директордин заместитель Сергей Усевича малумарайвал, Дагъустандин мулкунал газораспределительный эменнини сад ийида. Ада лагьайвал, пудратдин идараяр хкягъун патал 8200 трансформаторрин подстанцийрин ва 32 агъзур километр электропередачайрин линийрин гьакъиндай конкурсар кьиле тухванва. Кадастрдин кIвалахар кьиле тухун ва иеси авачир объектар Росреестрдин учетда эцигун патал талукь икьрарар кутIуннава.
Хийир Эмиров
