Алатай гьафтеда “Дагъустан” РИА-дин майдандал, “Ачух гьукум” проектдин сергьятра аваз РД-дин туризмдин ва халкьдин художественный сеняткарвилерай министр Эмин Мерданован пресс-конференция кьиле фена. Гуьруьшдал ада регионда туризмдин хел вилик тухунихъ галаз алакъалу яз арадал къвезвай кар алай месэлайрикай суьгьбетна.
РикIел хкин, дуьньяда коронавирусдин тIугъвал пайда хьайи 2020-йисалай Дагъустандиз уьлкведин маса регионрин агьалийрин патай авай итиж садлагьана еке хьанай. 2021-йисуз республикадин меркездин аэропортуни 2 миллион кас туристар кьабулнай ва им икьван чIавалди тахьай кьадар яз гьисабзавай.
Амма алай йисуз Дагъустанда ял ягъайбурун кьадар мадни гзаф хьун гуьзлемишзава.
“Туриствилин сезон эхирдив агакьзаватIани, гьакъикъи делилрикай рахаз гьелелиг фад я, амма завай къемаз инанмишвилелди лугьуз жеда — цIинин нетижаяр алатай йисанбурулай са кьадардин артух жедайвал я, вучиз лагьайтIа, региондин чIехи пай мугьманханайра чкаяр октябрдин эхирдалди виликамаз маса къачунва. Махачкъаладин аэропортуни, гьакIни туроператорри агакьарзавай делилрини зи фикирдин гьахълувал тестикьарзава”, — лагьана Э.Мерданова.
Ада хабар гайивал, туроператоррихъ галаз алакъалу хьунин нетижада агакьзавай делилар ахтармишайла малум жезвайвал, Дагъустанда ял ягъунихъ авай итиж идалай виликандалай 30-40 процентдин артух хьанва. Министрди хабар гайивал, туриствилин хел гегьенш хьунихъ галаз сад хьиз, республикадин туроператоррин кьадарни гзаф хьанва: “Туроператоррин федеральный реестрда абурун кьадар исятда 37-даз барабар я. Къейд ийин, инал чун туристрихъ галаз кIвалахзавай вири инсанрикай ва кIватIалрикай ваъ, официальнидаказ федеральный реестрдик кутунвайбурукай рахазва. Идалай вилик абур анжах 11 авай”.
Туризмдин хел виликди тухунихъ галаз алакъалу яз чкайрилай къвезвай теклифрин тереф хуьникай рахадайла министрди къейдна: “Ихьтин куьмек муниципальный тешкилатриз гун фикирда кьунва, адан гьисабдай муниципалитетривай туристрин рикI алай, абур мукьвал-мукьвал мугьман жезвай чкаяр талукь тир тегьерда туькIуьриз, къулайвилер арадал гъиз жеда. Алай вахтунда ихьтин кIвалахар Салтадин чарчардал, Къарадагъдин дереда, Дербентдин ва Махачкъаладин гьуьлуьн къерехра, гьакIни са жерге маса чкайра тамамарзава”.
Идарадин кьили малумарайвал, алай йисуз министерстводи гьакIни капитальный эцигунрик акат тийизвай, модульный къайдадин мугьманханаяр арадал гъунин федеральный серенжем кьилиз акъудзава. Адан сергьятра аваз региондиз федеральный бюджетдай 150 миллион манат чара авунва. Конкурсдин нетижада хкягъуналди, и рекьяй 10 проектдин тереф хвена. Абур Гуниб, Дербент, Мегьарамдхуьруьн, Ахвах, Гуьмбет районра уьмуьрдиз кечирмишда.
Республикадиз ял ягъун патал къвезвай ксарин парталриз талукь яз Эмин Мерданова гьисабзавайвал, сад-садан гъавурда гьат тийидай ихьтин дуьшуьшар арадал татун патал сифтени-сифте мугьманар чкадин адетрин, ацукьунин-къарагъунин гъавурда туна кIанда.
“Министерстводи туристриз меслятар авай махсус чарар гьазурнава. ГьакIни, зи фикирдалди, мугьманриз регионда ял ягъун къулай хьун патал тагькимвилер авай баннерар гьазурна кIанда. Ихьтин тежриба, месела, къецепатан са кьадар уьлквейра, кьилди къачуртIа Арабрин Сад хьанвай Эмиратра ишлемишзава”.
Кьакьан дагълар ва гьуьл — хаталу чкаяр гзаф авай регионда туризмдин объектрал хатасузвал таъминарунин месэладиз талукь яз Э.Мерданова чкайрилай къвезвай теклифрин тереф хуьнин региондин программадикай лагьана. Ам, асул гьисабдай, туристар гзаф желб жезвай чкайра къурулушар хъсанарунихъ, гьа жергедай яз хатасузвал таъминардай жугъунар туькIуьрунихъ элкъуьрнава. ГьакIни, адан гафаралди, РД-дин Минтуризмдин къуллугъчийри гуьзчивалдай маса органрихъ галаз санал микроавтобусрин иесияр, мугьманханаяр ахтармишзава.
Жасмина Саидова
