Къадим шегьерда Урусатда виридалайни чIехи фонтан ахъайна

15-июлдиз,  фонтан  ачухдай  йи­къан вилик, федеральный ва республикадин  СМИ-рин векилриз фонтан алай мулкара сиягьат тешкилнавай. 4715 кв. метр чилел эцигнавай и имарат пара зурбади я. Чун фонтандин комплексдин техника идара ийизвай мертебадиз авудна, ана  работникри ам гьикI гьерекатдик кутазватIа танишарна. Фонтанди кIва­лах авун патал ина ишлемишнавай кьван алай аямдин техникадинни инженериядин жуьреба-жуьре тадаракри чун гьейранарна.

Гьа и юкъуз чаз фонтан кутуна ва чIехи концертдин генеральный репетицияни къалурна. Низами Генжевидин тIварунихъ галай паркуна  “Россиядин Сбербанк” ПАО-дин ва Сулейман Керимован куьмекдалди­ кьиле тухванвай кIвалахрин майданар чпиз тешпигь авачирбур я.

Сбербанкдин правленидин председателдин заместитель Станислав Кузнецова СМИ-рин ве­килриз гайи интервьюдай малум хьайи­вал, Дербентда ачухнавай мульти­медийный фонтандин комплекс Россияда авайбурулай ви­ридалайни чIехиди я. Фонтан алай аямдин эхиримжи технологияр фикирда кьуна туькIуьрнава: ина “цел алай цIай”, фейерверкар ахъайдай майданар, цин “тупар” ва хейлин маса итижлу шейэр аквада.

Фонтандин комплексдиз вич идара ийизвай программа ава. Цин экрандилай видеодиз килигиз, экверинни музыкадин вичиз тешпигь авачир шоу туь­кIуьриз жезва. Имаратдин технология авай мертебада интер­активный музей ава. Фонтандал кьилди идара ийизвай экверин 1368 прожектор ала. Комплексдал кIва­лах­завай статический ва дина­мический 4 режим ава. Яд 30 метрдин цавуз акъудзавай хилерин  кьадар 2214-дав агакьзава. Ам Россияда авай гзаф фонтанрилай кьакьан я.

Объектдин кьетIенвал мадни адакай ибарат я хьи, ам Дагъустандиз хас гуьрчегарунин адетрал амал авуна эцигнава.

16 июль. Къадим шегьер. Нянин сятдин вадалай шегьерэгьлияр ва мугьманар Низами Генжевидин тIварунихъ галай паркунихъ ахмиш жезва. Паркуниз ахъайзавай пуд къапудихъни инсанар кIватI хьанва. Къенез анжах теклифдин чарар гвай вад агъзур кас ахъайна.

За ина инсанрихъ галаз суьгьбетар авуна­. Кьилди къачуртIа, зун рахай Светлана Гьа­м­затовадин, Сергей Аллагькъулиеван ва маса­бурун фикирар сад тир: “И гуьзел фонтан шег­ьерэгьлийриз ва мугьманриз чIехи савкьат я. Ина мукьвара музейни, библиотекани ачухайла, и зурба имарат, са шакни алачиз, халкь патал ял ядай ва чирвилер къачудай центрадиз элкъведа. Кьилинди адав къайгъу­дар­вилелди эгечIун ва ам саламатдиз хуьн я”.

Нянин сятдин муьжуьдан зураз, мярекатда иштиракиз Москвадай ва маса шегьеррай хтанвай гьуьрметлу мугьманар, Мамедбегован тIварунихъ галай куьчеда сиягьат авуна, археологиядин эгъуьнар авунвай чкадин винел эцигнавай гуьзгуьдин муькъвел къекъвена, паркуниз хтана, ина музейда ачухнавай “Вахтунин гъал” выставкадиз — халкьарин яшайишдин, гъилин сеняткарвилин шейэриз, халичайриз, Дагъустандин халкьарин дишегьлийрин милли парталриз ва маса затIариз килигна.

Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликовахъ галаз фонтандин  майдан ва гуьрчегвал РФ-дин Гьукуматдин Председателдин заместитель Александр Новаказ,  РФ-дин Президентдин Администрациядин руководителдин заместитель Мегьамедсалам Ме­гьамедоваз, РФ-дин культурадин министр Оль­га Любимовадиз, ­Сбербанкдин президент Герман Грефаз, РФ-дин Федеральный Соб­ранидин сенатор Сулейман Керимоваз, РФ-дин Госдумадин депутат Хизри Абакароваз, Дербент шегьердин кьил Рустамбег Пирмегьамедоваз, РД-дин Халкьдин Соб­ранидин депу­татриз, РД-дин Гьукуматдин министрриз, Кьиб­ле­патан Дагъустандин районрин кьилериз ва жемиятдин тешкилатрин векилриз акуна.

Шад музыкадин сесерик Сергей Меликова, Сулейман Керимова, Герман Грефа, Хизри Абакарова, Рустамбек Пирмегьамедова элкъвей еке, къацу кнопкадал капашар илисна, Урусатда виридалайни чIехиди тир мультимедийный фонтан ачухна. Фонтанди кIва­лах авун шегьерэгьлийри ва мугьманри гурлу капаралди къаршиламишна.

Къадим Дербентдин агьалийри яр­гъал­ди вилив хвейи вакъиа кьилиз акъатна. Фонтан ачухуниз талукь яз ина зурба сувар тешкил­навай.

Шегьерэгьлийриз ва мугьманриз и зурба вакъиа-сувар Сергей Меликова тебрикна:

— Саламалейкум, гьуьрметлу дербентвияр ва мугьманар! Дербентда зурба фонтан ахъаюн — тарихдин вакъиа я. Къе чна Дербентдал, Дагъустандал чавай дамахиз жезвай лишанрикай сад тир фонтан ачух­нава. Дербент Дагъустандин ва вири уьлкведин гуьрчег гевгьеррикай сад я.

Дагъустанда хатасуз, чун мугьманриз ракIарар ачухиз гьазур я. Чаз и сувар багъишай сенатор ­Су­лейман Керимоваз, депутат ­Хизри Абакароваз сагърай лугьуз кIан­зава. Гьелбетда, чи дуст Герман Грефани куьмекна. За вице-премь­ерар Дмитрий Чернышен­кодин, Александр Но­вакан тIвара­ри­хъай чи уьл­кведин Гьу­куматдин ру­ководстводиз, абур чи шадвилера иш­тиракиз атунай, сагърай лугьузва.

Ольга Любимова: — Им еке гьуьрмет ва чIехи шадвал я къе ина квехъ галаз санал хьун. Ихьтин нетижа арадал гъиз вахтни къуватар серфнавайбуруз сагърай лугьуз кIан­завай гафарай рикI ацIанва.

Хизри Абакаров: — Им гьакIан фонтан туш, искусстводин зурба имарат я. Ам эцигун патал кIва­лахда Россиядин санбар миллетри векилри, санлай къачурла 500 касди иштиракна.

Рустамбег Пирмегьамедов: — Тарихдин гьей­батлу къеледин цлав гвай Урусатда виридалайни чIехи ва гуьрчег фонтанди шегьердин тарих къенин йикъакъ галаз алакъалу ийизва. Чавай инанмишвилелди лугьуз жеда хьи, шегьерда авай тамашуниз лайихлу машгьур чкайрихъ галаз сад хьиз фонтанни инсанар вичел чIугвадай имарадиз элкъведа. Фонтан эцигуник пай кутур вири сагърай.

Винидихъ лагьайвал, сувариз зурба концертдин программани гьазурнавай. Ана Гьукуматдин кьуьлерин академический “Лезгинка” ансамблди, Дагъустандин операдинни балетдин театрди, симинин пагьливанри, машгьур артистри —  Жасминди, Сабина Саидовади, халкьдин алатрин “Дербент” ва кьуьлердай “Гуьнеш” ансамблри ва масабу­ру иштиракна, сувар мадни гурлу авуна. Мярекат кьиляй-кьилиз маш­гьур­ тамадаяр тир Карен Мкрт­чана ва Ульяна Мукаиловади ­кьиле тухвана. Мярекатдин нетижаяр кьадайла, Сабинадин алакьунриз Сергей Меликова еке къимет гана.

Концертдин программа фейерверкдалди акьалтIна.

Къейд ийин хьи, Дербентдин фонтанди Россиядин са шумуд ре­корд тайинарна: виридалайни чIехи майдан, цин виридалайни чIехи ла­биринт ва цин экран, гьакIни яд ягъу­нин виридалайни къуватлу залп.

Мярекатдин тешкилатчийри халкьдин хатасузвал хуьнин къаравулда акъвазай Да­гъустандин МВД-дин, Росгвардиядин, 9-нумрадин по­жарный частунин къуллугъчийриз, Дербентдин районрин уртах тади куьмекдин работникриз ва 500 кас гуьгьуьллубуруз сагърай лугьузва.

Дербент накь акурвал амукьзавач. Ам гегьенш, гуьрчег жезва. ЦIийи фонтанни Россиядин виридалайни къадим шегьердин гуьзел яржуниз элкъведа.

Къагьриман Ибрагьимов