Россельхознадзордин Дагъустанда авай управлениди хабар гузвайвал, ири карч алай маларин садакай масадак фад акатдай азаррин арада алай вахтунда лейкоз кIвенкIвечи чкадал акъатнава.
Управленидин пресс-къуллугъди малумарзавайвал, лейкоз маларин арада фад чкIизвай азар я – ам са гьайвандикай масадак азар акатай йикъалай мал гиликьдалди акатзава, яни, азар гегьенш майданра чукIунин гьерекатдик азарлу малар сагъламбурухъ галаз санал хуьни йигинвал кутазва.
«Республикадин мулкунал ири карч алай маларин лейкоздин жигьетдай гьалар хъсанзавачир майишатрин кьадар 165-дав агакьнава. Инра лейкоз чукIунин вилик пад кьунин ва азар терг авунин серенжемар кьиле тухузва. Бабаюрт райондин – 14, Къизляр – 5, Тарумовский – 3, Сергокъала – 2, гьакIни Къизилюрт, Къарабудахкент, Къумтуркъала районра гьарда са майишатда карантин кардик кутунва», — къейдзава идарадин векилди.
Экономикадин жигьетдай гун мумкин тир зарардин вилик пад кьун, гьакIни азарлу гьайванрин якIун ва некIедин суьрсетдин кьадар тIимиларун патал управлениди агьалийривай малар гиликьай, гьакIни абуру чеб тухузвай жуьре дегиш хьайи дуьшуьшрикай тади гьалда хабар гун тIалабзава. Идалайни гъейри, идаради азар акатунин жигьетдай шак физвай малар амайбурувай къакъудун, гиликьнавай гьайванрин жендекар алакъа тежедай чкадиз акъудун, гьакIни госветкъуллугъдин пешекаррин тIегъуьндин вилик пад кьунин жигьетдай истемишунар кьилиз акъудун тагькимарзава.
Эгер квез ири карч алай малдик лейкоз кваз хьунин шаклувал аватIа, идакай жезмай кьван фад государстводин ветеринарный къуллугъдиз ва я Россельхознадзордин Дагъустанда авай управленидиз хабар гун чарасуз я.
Маларин лейкоз – им гьайвандин ивидихъ галаз алакъалу органра тIурар хьунал гъизвай инфекциядин азар я. И азардиз кьетIен фикир гунин себеб ам я хьи, маларин лейкоз арадал гъизвай инфекция инсандик акатзавай Т-клеткайрин лейкоздихъ галаз сих алакъада ава. Ири карч алай гьайванрин лейкоз калерик, лапагрик, зебрадик, гамишдик акатзава.
Азар акатнавайди гьикI чир жеда? Калин къен кьада ва я фида. Гьа са вахтунда фитедик иви кваз хьун мумкин я. Лимфайрин тIвалар – чIехи, вилер экъис жеда. Гьайвандин иммунитет аватда, ам яхун жеда ва икI мад.
Лейкоз сагъариз жедай азар туш. Вирус квайди чир хьанмазди, мал тукIвазва. Амма, бязи пешекарри къейдзавайвал, азарлу гьайвандин як ва нек, гьикьван ргайтIани, хаталуди яз амукьзава.
Эхирдайни къейд ийин, вирус акатайдалай кьулухъ азар винел акъатдалди са кьадар вахт алатзава. Гьаниз килигна, майишатра авай гьайванрин сагъламвал иесийри вахт-вахтунда ахтармишун иллаки важиблу я.
Жасмина Саидова
