Са тIимил вахтар инлай вилик “Лезги газетда” журналист, муаллим, насигьатчи, Дагъларин уьлкведин журналистрин Союздин кьилинди тир “Къизилдин перо” премиядин  сагьиб  Казим  Казимован  “Дидардиз дава-дарман” кьил алаз макъа­ла чапнай. Ам кIелай гзаф ксари автордикайни адан макъаладикай чпин фикирар редакциядиз рекье тунва. Абурукай са шумуд къе чна газетдин суфрадал гъизва…

Культурадин отдел

“Дидардиз дава-дарман” ма­къа­лада адан автор Ка­зим Казимова Аллагьдин патай вичиз хьанвай тIалри­кай-квалрикай кхьенва. Казим стха, чун вири Аллагьдин лукI­вар яз, гьадан Сад тирвилиз шукур ийиз яшамиш жезвайбур я. Халикьди вуч кхьенватIа, гьадакай чавай хкечIиз жедач, Аллагьдин рекье асивал авунани виже къведач. Гьавиляй вуна ви макъалада кхьизва: “Худади зи кьил, мез сагъ, рикI ачух, руьгь экуь яз ту­­на. Гьавиляй зи веледдинни компьютердин куьмекдалди завай газетдин чинрилай играми ватанэгьлийрихъ галаз рахаз жезва”…

Казим стха, вун пара бахтлу кас я. Макъала кIелай гьар са касди гьакI лугьуда. Макъалада вуна вун хизанри, балайри, истеклу куьрпе хьиз,  гьикI хуьзватIа кхьенва. Аллагь чпиз куьмек хьурай! Итимдин къадир авай уьмуьрдин юлдаш, рухваяр, руш, сусар  хьун — им еке бахт я, а бахт, чаз чи уьмуьрдай аквазвайвал, виридаз гузвач. ГьакI хьайила за вун пара бахтлу инсан яз гьисабзава.

Казим стха, вун са шумуд ктаб кхьенвай кас я. “Гьулдан гьикI лигим хьана” роман кхьей Николай Остров­ский рикIел хкана, жувани къелем зайиф тавуна, чун патал са хъсан ктаб кхьихь. Къуй а ктаб ви патай чаз еке, багьа савкьат хьурай. Мад са тIалабун ава: “Лезги газетдикай”, редакциядин  кIвалахди­кайни адан чинриз мукьвал-мукьвал макъалаяр це, чна, газет кIел­завай­буру, ви къелемдикай хкатнавай шейэр гьевесдивди кIел­дай­вал.

Заз мадни лугьуз кIанзава, сагърай чеб ваз чарар кхьизвайбур, вал кьил чIугвазвайбур, ви гьалдикай хабар кьазвай гьар са кас.

ЧIехи гьуьрметдивди, ялавлу саламралди къурушви Шихали  Багъиров

* * *

Гьуьрметлу Казим стха, вуна ви макъалада дуьз къейд авунва, дугъриданни, Къуръанда ва пайгъамбардин (адан кьилел саламар ва салаватар алаз хьуй) гьадисра сабурдиз еке къимет гузва. Вуна сабур ийизва, Аллагьди ваз мадни сабур гуй. Гьелбетда, са патай хасарат хьайитIа, муькуь патай Худади инсандиз къуват гузва. Вунни гьакI я. Эгер вилерин ишигъ атIанватIа, рикIин гьиссер ви хци хьанва, гьар са шей мадни дериндай кьатIунзава. Вуна кхьизвай гьар са цIар жегьилар дуьз тербияламишунин карда, абуруз диде-буба, мукьва-кьилияр, Ватан кIан хьунин жигьетдай эвез ийиз тежедай хьтин чешне я.

Заз ихьтин са мисал гъиз кIанзава. Чна Да­гъус­тандин университетда кIелзавайла, чаз “Илимдал бинелу коммунизм” тарсар гузвай муалим Вадим Гуров авай. Ам, Советрин Армияда къуллугъзавай офицер яз, гьихьтин ятIани себебар аваз, вилерин ишигъдикай магьрум хьана. Адакай, буьркьуьбуру кхьинар ийидай къайда чирна, университетдин преподаватель хьана. Эгер тарсуна студентрикай са кас алачиз рахаз хьайи­тIа, ада тIвар, бубадин твIар кьуна, а касдиз туьнбуьгь ийидай. Заз лугьуз кIанзава хьи, Аллагьди ишигъдикай магьрумнавайтIани, адан ван хьуниз хцивал гана.

Казим стха, вуна кхьей макъалаяр чна неинки кIелзава, гьакI абур мектебда аялрихъ галаз веревирдни ийизва. Вуна валай алакьзамай кьван тербиядин барадай макъалаяр кхьихь. Вахъ, педагог, школадин директор ва журналист яз кIва­ла­хай касдихъ, еке тежриба ава.

Мадни лугьуз кIанзава: ви тереф хуьзвай, руьгьдин рекьяй ваз куьмек гузвай, вуна газетда тIва­рар кьунвай гьар са кас чеб еке ахлакьдин дережа, кьакьан са­вадлувал, мергьяматлувилин сифет авай­ди  я.

Чи общественностдин патай ихьтин са теклиф ава: ваз, Сажидин муаллимдиз хьиз, “РД-дин жегьилрин лайихлу насигьатчи” тIвар — медаль гун.

Сулейман Пашаев, Советский хуьр

* * *

Халис инсанвилин дережа гьамиша, гьи макъамда, гьихьтин шартIара хьайитIани, вине кьун, инсанвилин къанунриз вафалу хьун, абурал, ян тага­на, амал авун чи гьар садан пак тир буржи я. Гьи­кьван шад жеда чун, иллаки алай алаш-булашдин­ девирда, чи уьмуьрда, яшайишда, чал гьар ка­му­на къени, рикIер ачух, мергьяматлу, масадан дерди-баладикай, гьал-агьвалдикай хабар кьадай, кIевевайдаз куьмекдай, гьарайдиз гьай лугьудай инсанар гьалтайла!

Мукьвара Казим Казимован “Дидардиз дава-дарман” макъала кIелайла, зак, са патахъай (гзафни-гзаф), шадвал ва, муькуь патахъайни, са гьихьтин ятIани пашманвал акатна. За вич жуван чIехи стха яз кьунвай Казим муаллимдин, зи къелемдин дустунин инсанвилин дережадин кьакьанвиликай, намуслувиликай, эдеблувиликай ва заривилинни журналиствилин устадвиликай гегьеншдиз кхьейтIа (ам лайихлу я!), газетдин са шумуд чин герек жеда. Ам зазни фадлай таниш, фадлай ис­теклу ва гьуьрметлу кас я. Сифте Хасавюрт рай­ондин Къурушрин хуьре “Зегьметдин пайдах” газет акъудиз, гуьгъуьнлай Избербашда, Дербентда кIвалахзавай йисара Казим стхадин гъилелай зи макъалаяр, низ чида, гьикьван фенатIа. “Лезги газетдин” отделдин редакторвиле кIвалахдайла, Казим муаллим чкайрилай къвезвай макъалаяр, чарар, гьатта бязи макъамра вичинбурни таз, сифте нубатда гьазуриз, газетдиз гуз алахъдай. Автор­риз, гьа жергедай яз зазни, гьикI  кхьидатIа, никай  ва квекай кхьидатIа къиметлу меслятар къалурдай. Лагьана кIанда хьи, “Лезги газетдин” редакцияда кIвалахай лап эхиримжи йикъалди (вичин уьмуьр яргъи хьурай!)  касди вичи-вич гьакI тухва­на. Аферин ва баркалла!  Жуван бедендин жал­гъай­рани гьамиша, гагь-гагь лап аман атIудай тIал авайвиляй, зазни (садахъни уьзуьрар тахьурай!) тIал вуч ятIа хъсандиз чи­да. Бажарагълу зари ва журналист Казим Казимова­, гьадалай чешне къачуна зани, къелем гъиляй ахъай­­навач, хайи “Лезги­ газетдихъ” галаз алакъа хуьзва. Имни, зи фикир я, Казим стхадин фикирни гьам я жеди, “Лезги газетдин” редакцияда лап кутугай, къени, бажарагълу, хайи халкьдин, гьар са лезгидин патахъай къайгъудар коллектив авайвиляй я. Сагърай чеб вири!

Нариман  Къарибов

* * *

Уьмуьрда чун са артух сад-садал туьш хьанач­тIани, Казим муаллимдин инсанвиликай заз хабар аваз йисар гзаф алатнава. Заз ам чIехи педагог, меслятчи Макаренкодин тарсарай кьил акъудиз алакьай, гуь­гъуьн­лай университет куьтягьайла, Н.Крупскаядин  меслятрални кIевелай ва рикIивай амал ийиз алахъай, абурун бинедаллаз “Лезги газетда” кIвалахдай йисара мектебрин, муаллимринни тербиядин месэлайриз талукь яз кхьей макъалайри алай аямдин месэлайриз, иллаки тербиядинбуруз, гьикьван таъсирнатIа, вилералди акуна. Казим стха, гьакI редакцияда кIва­лахзавай Мердали Жалилов, Алаудин Гьамидов, Шихмурад Шихмурадов, виликан кьилин редактор Агъариза Саидов хьтин зурба журналистрин гьар са макъа­ла, ана гуз­вай меслятар, къалурзавай рекьер-хуьлер къе гьар са диде-бубадиз, гьар са муаллимдиз, гьар са жегьил-жавандизни жагъин тийидай тарсар я.

Жуваз тIимил чидайтIани, зи хсуси архивда Ка­зим стхадикай бязи делилар, адан яратмишунриз талукь макъалаярни ава. Абурай аквазвайвал,  Ка­зим­ муаллимдихъ кIелзавайдан фикир вичел желбдай кхьинрин кьетIен хатI ава. Макъалаяр кхьиз башламишзавай мухбирризни, газетдихъ га­лаз алакъа хуьзвайбурузни абур чешне я. Адан гъи­ликай хкатнавай гзаф за­тIар, макъалайрилай алатайла, за кIе­лай­ди я, вири рекьерай тамамбур яз, бегенмиш я заз.

Къуй Сад Аллагьдикайни, ишлемишзавай дарман-давайрикайни Казим муаллимдиз куьмек хьурай!  Амин!

Райсудин  Набиев