Михьиз чукIунал вил ала жал?

Кьулунал кхьенвачиртIа, и дарамат мектеб я лагьана ни фикирдай?

Алай йисан 16-февралдиз  “Лезги газетдин” 7-нумрадиз Фаина Къачабе­говадин “Мектебдин кьисмет гьихьтинди жедатIа?” тIвар алай макъала акъатнай. Ана Мегьарамдхуьруьн райондин Самур хуьруьн аялри 50-йисара накьвадин керпичрикай эцигнавай, куьгьне хьанвай, чкIидай гьалда авай мектебдин дараматда чирвилер къачузвайдакай, 2008-йисуз эцигиз гатIунай цIийи мектебдин дарамат, кIуьд йис арадай фенватIани, къени ишлемишиз вахкун тавунвайдакай, ихьтин шартIара кIелзавай аялрин уьмуьр хаталувилик квайдакай ихтилатнавай.

И макъала интернетдин сетда пайда хьайидалай гуьгъуьниз “Лезги газетдин” редакцияди РД-дин образованидин ва илимдин министерстводиз Самур хуь­ре хкажзавай мектебдин эцигунрин кIвалахар вучиз, квехъ галаз алакъалу яз акъвазарнаватIа, абурал мус чан хки­датIа ва цIийи мектебдин дарамат гьи йисуз ишлемишиз вахкудатIа хабар кьазвай чар рекье тунай.

Мукьвара чи газетдин редакциядив министерстводай жаваб ахгакьна. Ана кхьизва:

“Дагъустан Республикадин образованидин ва илимдин министерство Мегьарамдхуьруьн райондин Самур хуьре эцигзавай мектебдин пата­хъай ведомстводив электронный почтадай агакьай Куь тавакъудиз килигна.

“Самурдин СОШ” МКОУ-дин дарамат 1936-йисуз эцигайди я. Дара­мат­дин проектда къалурнавайвал, ана  200 сухтадиз кIелдай чкаяр хьун лазим я. Дарамат михьиз куьгьне хьанва ва ам аварийный гьалда ава.

2016/2017- кIелунин йисуз мектебда 355 сухтади чирвилер къачузва. Тарсар кьве сменада тухузва. Сад лагьай сменада — 183, кьвед лагьай сменада 172 сухтади кIелзава.

ЦIийи мектебдин дарамат 2008-йисуз эцигиз гатIуннай, амма пулдин такьатар авачирвиляй эцигунин кIва­лахар вахтуналди акъвазарна.

Лагьана кIанда, республикадин бюджетдин такьатар бес тахьунихъ галаз алакъалу яз Дагъустанда эцигна акьалтIарна  кIанзавай 70-далай виниз  объектар финансламишун гьелелиг  акъвазарнава.

Винидихъ къейднавай гьалар фикирда кьуналди, Ме­гьарамдхуьруьн райондин Самур хуьре цIийи мектеб эцигунин месэла Дагъустан Республикадин бюджетдин мумкинвилериз килигна ва “Да­гъустан Республикада умуми образованидин идарайра цIийи чкаяр арадал гъунин карда куьмек гун” программадин сергьятра аваз гележегдин йисара гьялиз жеда. Вични виридалайни вилик квай объектар эцигайдалай гуьгъуьниз.

Экономикадин, планированидин ва бюджетдин процессдин управленидин начальник Т.Халилов”.

Гьайиф хьи, министерстводай хтай жавабди самурвийрик къалабулух ку­тазвай хци месэла мукьвал тир девирда гьялиз жедайдан гьакъиндай авай умудар михьиз туьхуьрна. РД-дин образованидин ва илимдин министерст­води Самур хуьре авай мектебдин дарамат лап куьгьне хьанвайди, аварийный, яни чкIидай гьалда авайди ин­карзавач. Гьа са вахтунда и месэла гележегдин йисара (тайиндаказ мус ятIа, малум туш) гьялда лугьузва. Михьиз чу­кIунал вил ала жал? Аллагьди вичи яргъазрай, куьгьне дарамат я. Ам ана аялар авай вахтунда чкIана, му­си­батдин  дуьшуьш  арадал  атайтIа  вучда? “Пака лагьай миргихъ тум хьайиди туш” — лугьузва бубайрин мисалда. И месэла, пакадал тевгьена, къе гьялна кIан­за­вайбурукай я, гьикI лагьайтIа  и кардилай акьалтзавай несилар саламатдиз хуьн, абуруз образованидин хиле тестикьарнавай къанунрин истемишунрихъ галаз кьазвай шартIара чирвилер гун аслу я.

Чарчяй ашкара жезвайвал, республикадин бюджетда бес кьадар такьатар тахьунихъ галаз алакъалу яз эцигна акьал­тIарна кIанзавай мад 70-далай виниз  объектар  авалда. Абур вуч объектар, гьина авайбур ятIа, абурухъ гьихьтин игьтияж аватIа, къейднавач. Бажагьат абурун арада ацахь тавун патал къав кIарасдин даяхрин куьмекдалди кьунвай мектебдин дарамат ава.

Самурда цIийи мектебдин дарамат эцигун патал тендер къазанмишай пудратчи Байрам Байрамован гафаралди, 2008-2016-йисара эцигунрин кIвалахриз, санлай къачурла, 50 млн. манат пул ахъайна. Проектдин смета лагьайтIа, 167 млн  манатдиз барабар я. Эгер РД-дин образованидин ва илимдин министерстводи къейдзавайвал, республикадин бюджетда Самурдин мектебдиз чара ийидай пул авачтIа, и месэла чпихъ мум­­кинвилер авай  чи агьваллу ватан­эгьлийри гьялнайтIа, гзаф хъсан, сувабдин кар жедай. Белки датIана чпин балайрин патахъай рикI цацарал алай самурвийрихъни мукьвал тир девирда цIийи мектеб жен…