КУЬРУЬ КЪЕЙД

Арсланали Мегьамедаминович Уциев 1976-йисуз Махачкъала ше­гьерда дидедиз хьана. 1994-йисуз школа акьал­тIарна, Дагъустандин мединститутдик экечIна. 2000-йисуз республикадин 2-нумрадин больницада хирургиядин рекьяй ординатурада кIелна, гуьгъуьнлай аспирантурадик экечIна. Ам акьал-тIар­на, аялрин сагъламвилин центрадин руководитель, пуд йисуз Махачкъала шегьердин 1-нумрадин больницада кьилин духтурдин хирургиядин рекьяй заместитель яз кIвалахна. Алай вахтунда “Панацея” поликлиникада кьилин духтур я.

Арсланали Мегьамедаминович сад лагьай категориядин духтур, шегьердин мериядин патай грамотайрин сагьиб я.

Гьар сеферда кIвалахдилай хъфидайла, Махачкъала шегьердин Гоголан куьчеда авай “Панацея” поликлиникадин дараматдал элянавай яру-цIару рекламайри зи фикир чпел желбзавай. Ана клиникадин бязи духтурри азарлуяр пулсуздаказ кьабулзавайдакай, медицинадин вири хилерай консультация гузвайдакай ва ийизвай гзаф маса къуллугърикай кхьенвай. И йикъара азарлуйриз гьихьтин къуллугъар ийизватIа чирун патал зун аниз фена ва кьилин духтур Уциев Арсланали Мегьамедаминовичахъ галаз гуьруьшмиш хьана. Чи арада суьгьбет кьиле фена.

• Арсланали Мегьамедаминович, сифте заз куьне поликлиникадин тарихдикай, ана ийизвай къуллугърикай куьрелди лагьанайтIа кIанзавай.

— “Панацея” поликлиника Махачкъала шегьерда сифте жергейра авай медицинадин клиникайрикай сад я. Ам кардик кваз анжах вад йис ятIани, ина гзаф азарлуйри чпин сагъламвал мягькемарна. Клиникадин кьилин везифайрикай сад азарлуйриз, еке учирра акъваз тавуна, вахтунда лазим тир къуллугъар авун я. Вад мертебадин дараматда алай аямдин диагностикадин тадаракар, процедураяр ийидай, духтурри азарлуяр кьабулдай кабинетар, йикъан стационар, лаборатория, физкабинет ава. Клиника хсусиди я. Чна ОМС-дин (обязательное медицинское страхование)  къурулушда аваз кIвалахзава, яни страховой полис гвай вири азарлуяр кьабулзава. Ина терапевтди, кардиологди, эндокринологди, невропатологди азарлуяр пулсуздаказ кьабулзава. Са шумуд пешекарди комплекснидаказ ахтармишуни сагъардай схема хкягъиз куьмек гузва. Центрада 40 пешекарди медицинадин жуьреба-жуьре хилерай кIвалахзава. Винидихъ тIварар кьунвай пешекаррилай гъейри, амай вири духтурри азарлуяр гьакъидихъ кьабулзава. Гьакъидин кьадар 700-800 манат я.

Клиникадин вини дережадин духтур, лап хъсан пешекар Мегьамед Омарович Алиева метIен жалгъайрин операцияр кьиле тухузва. Ада операция авур азарлуяр гзаф рази яз амукьзава. Идалайни гъейри, ина пластикадин операциярни ийизва. Клиникада азарлуйриз лабораторный анализар, физкабинетдин къуллугъар пулсуздаказ ийизва.

“Панацея” поликлиникада вичин лабораториядилай гъейри, Москвадин “Ситилаб” лабораторияни кардик ква. Са куьруь вахтунда анализар Москвадиз рекье твазва ва анай жаваб пациентдин электронный картадиз хквезва. Мадни, чна медицинадин жуьреба-жуьре хилерай Москвадин духтуррихъ галаз икьрар кутIуннава. Абуру чи азарлуйрин сагъламвал ахтармишзава.

• Абурун къуллугъар гьакъидихъ яни?

— Гьелбетда.

• Гьакъидин кьа­дар гьикьван я?

— Кьадарар сад хьтинбур туш. Са агъзур манатдилай  вад агъзур манатдал кьван. Чи клиникадиз къвезвай азарлуйриз чна вири жуьредин къулай шартIар яратмишнава. Ина 48 койкадин чкаяр авай йикъан стационар кардик ква. Азарлуйрин сагъламвал ахтармишна, диагноз эцигна, сагъардай серенжемар кьабулун патал йикъан стационар  кардик кутун лап вижевай кIвалах я, — лугьузва кьилин духтурди. — ГьикI лагьайтIа, гзаф вахтара поликлиникайриз физ, жуьреба-жуьре духтурривай направленияр къачуз, еке учирра акъвазиз, азарлуйри гзаф вахт серфзавай. Ина лагьайтIа, къулай шартIар авай стационарда лазим тир вири процедураяр кьабулиз жеда.

Стационардихъ кьилди вичин духтурар, медсестраяр, заведующий ава. Игьтияж авай­­буруз пулсуздаказ дарманар гузва, рапар язава, капельницаяр эцигзава. Чахъ авачир дарманар абуру чпи гъизва. Стационарда къатканвай азарлуйриз чна больничный листерни пулсуздаказ гузва. ГьакIни инай ма­шин гьалдай, яракь гваз къекъведай ихтияр гу­нин, кIвалахал акъвазун, кIелунин идара­дик­ эке­чIун патал справкаяр гьакъидихъ гуз­ва­.

• Поликлиникадиз къвезвай азарлуйрин кьадар гзаф яни?

— Квез аквазва, регистратурадихъ гьи­кьван гзаф инсанар галатIа. Йикъа чна 100 кас, бязи вахтара 150 кас кьван кьабулзава.

• КIвалахзавай коллективдикай мадни вуч лугьуз жеда?

— Агьалийрин сагъламвал хуьн еке метлеб­ авай месэла, гзаф жавабдар везифа я. Ина яргъал йисарин тежриба ва кьилин катего­рияр авай духтуррини медсестрайри кIва­лах­зава. Абур вири а патал алайбурун дерди­никай хабар кьадайбур, чпин рикIин чими гьиссер азар­луйриз багъишзавайбур я. Абуру азарлуйрин сагъламвал мягькемарун патал еке зегьмет чIуг­­вазва. Чи духтурри гьар вад йисалай кли­­ни­­кадин гьисабдай Санкт-Петербургда, Краснодарда, Новосибирскда чпин  пешекарвилин дережа хкаждай курсара кIелзава. Медицина­да пайда жезвай азарлуяр сагъарунин цIийи жуьреяр чпин кIвалах­да ишлемишзава. Клиникадихъ, рентгентдин аппаратдилай гъейри, алай аямдин амай вири тадаракар ава. Ге­ле­жегда гьамни чахъ жедайдак умуд кутаз­ва­.

Суьгьбетдилай гуьгъуьниз кьилин дух­тур­дихъ галаз санал чун ана къатканвай азарлуй­рихъ галаз гуьруьшмиш хьана. За абуру­вай­ ина ийизвай къуллугърилай рази яни лагьана хабар кьуна.  Ингье абуру вуч лагьана­тIа.

Алибегова Майсарат —  40 йис.

— Зун астмадик азарлу яз 10 йис, и поликлиникадиз къвез са йис я. Ина заз рапар язава, дарманар гузва, капельницаяр эцигзава. Духтурри кьабулай серенжемар себеб яз, зи гьал хъсан патахъ элкъвенва. Завай регьятдиз нефес къачуз жезва. Зун абурун къуллугърилай, азарлуйрихъ галаз ийизвай хуш рафтарвилелай гзаф рази я. Къуй абурулай Аллагь рази хьурай!

Насретинов Насретин —  58 йис.

— Зун ина шекердин азар аваз къаткана ирид югъ хьанва. Духтурри зи гьал хъсанарун патал тади серенжемар кьабулна. Нетижада заз регьят хьанва. Инин духтурар гзаф регьимлу, мергьяматлу инсанар я. Азарлуяр кIвачел ахкьалдарун патал абуру еке зегьмет къачузва. Заз абурухъ чандин сагъвал, уьмуьрдин хушбахтлувал хьана кIанзава.

Галатун тийижиз, азарлуйрин къуллугъда акъвазнавай “Панацея” поликлиникадин духтурриз ва медсестрайриз аферин!

Надият Велиева