Дуьньяда

Еке алмас жагъанва

Лесотода (Африкадин кьиблепад) “Letseng” мяденда дуьньядин тарихда виридалайни еке алмасрикай сад жагъанва.

Чиликай менфятлу затIар хкудунал машгъул “Gem Diamonds” компаниядин пресс-къуллугъди хабар гузвайвал, багьа къванцин заланвал 182 граммдиз (901 карат) барабар я ва ам виридалайни еке алмасрикай сад яз гьисабзава. Алмасдин и жуьре багьабурун жергейра ава. Пешекаррин делилралди, Лесотода жа­гъан­вай багьа къванцик азотдин примесар саки квач.

“The Financial Times” изданидин малуматралди, цIийи алмасдин къимет 40 миллион доллардилай гзаф хьун мумкин я.

“Letseng” мяден багьа къванерин хъсан еридалди ва чIехивилелди сейли я. 2006-йисалай инихъ дуьньядин винел алай виридалайни еке 20 алмасдикай 4 и мядендай жагъанва.

Дуьньядин тарихда виридалайни еке алмас “Куллинан” (адаз гьакIни “Африкадин гъед” лугьузва) яз гьисабзава. Адан заланвили 621,3 грамм (3106,7 карат) тешкилна. И багьа къванцин кIусари Британиядин монархрин таж ва скипетр (виликан девирра пачагьрин гъиле жедай махсус ярж) гуьрчегарзава.

США-дилай нарази я

Сириядин гьукумди США-ди уьлкведин кефер ва шаркь пата яракьламишнавай махсус дестеяр арадал гъунин жигьетдай кьабулнавай къарар меземмет авуна.  Идакай “Syrian Arab News Agency” хабар гузва.

Сириядин къецепатан крарин министерстводи Америкадин гьерекатар мусурманрин уьлкведин мулкарин битаввилиз ва аслу туширвилиз акси серенжемар хьиз кьабулнава. Дамаскди международный сообществодивай США-ди кьиле тухузвай уюнрал, файда авачир сиясатдал эхир эцигуниз эвер гана.

Лагьана кIанда, Вашингтондин гьерекатрилай Туьркияди наразивал къалурнава. Туьркиядин гьукумди США-дик Сирияда авай куьрдерин яракьлу къуватриз куьмек гунай тахсир кутазва. Эрдогана им “кьабулиз тежедай кам” яз гьисабнава.

15-январдиз Туьркиядин гьукумди уьлкведин кьибле ва шаркь патаз дяведин техникадалди таъминарнавай махсус дестеяр рекье тунва.

Силис давам жезва

“Nice-Matin” чешмеди хабар гузвайвал, Франциядин гьукумди Швейцариядай тир карчи Александр Штудхальтер дустагъ авунва.

Силисдин фикирдалди, Штудхальтера Сулейман Керимоваз юзуриз тежер мал-мулк къачуз куьмек ганва. Вични — тапан къайдада: гуя вичиз къачузвайди я лагьана. Амма карчиди вичик кутазвай тахсир инкарзава.

Къейд ийин хьи, Штудхальтер 12-январдиз дустагъ авуна.

РикIел хкин, чи машгьур ватанэгьли алатай йисан ноябрдин эхирра Ницца ше­гьер­да кьуна. Адак къанунсуздаказ Франциядиз 500-750 миллион евро пул гъанва лагьана тахсир кутунва. Франциядин силисчийри гьисабзавайвал, Керимова тапан инсанрин куьмекдалди вичиз агъуз тир къиметрай “Лазурный берег” тIвар алай чкадай юзуриз тежер малк-мулк къачуна. Сулейман Керимов 5 миллион евро гирав (залог) гунин нетижада дустагъдай ачухна. Алатай йисан декабрдин эвел кьилера гиравдин кьадар 40 миллион евродал кьван хкажна.

Лагьана кIанда, Франциядин силисди чи бажарагълу ватанэгьлидик кутазвай тахсиррихъ са бинени авач. Мукьвал вахтара гьахъ гъалиб жедайдак чна умуд кутунва.

13 аял — “дустагъда”

Америкадин Калифорния штатда кIвалин шартIара чпин 13 аял дустагъда тунвай дидени буба кьунва. “The New York Times” изданидин делилралди, 2 йисалай 29 йисал къведалди яшара авай аялрикай бязибур зунжурралди кутIуннавай.

Полицейскийрин гафаралди, 17 йис хьанвай рушаз телефондикай менфят къачу­дай мумкинвал хьана ва ада гьасятда къутармишдай къуллугъдиз зенгна. Ада ви­­ч­ин диде-бубади кIвале 12 стхани вах дустагъда тунвайдакай лагьана. Уьлкведин­ къанун-къайда хуьдай органрин векилри 49 йис хьанвай Луиза Анна ва 57 йиса авай Дэвид Аллен Турпин чпин кIвале кьуна.

Къейд ийин хьи, аялар пис шартIара кроватрин кикерал зунжурралди кутIуннавай. Вучиз абуру чпин веледриз ихьтин инадар кьунатIа, диде-бубадивай лугьуз хьанач. 13 аялдикай ирид 18-29 йисарин яшара авайбур я. Изданиди хабар гузвайвал, абуруз хъсандиз тIуьн гузвачир, гьавиляй бязи аялрин гьал лап зайиф хьанвай.

Гьикьван вахтунда диде-бубади чпин аялар дустагъда тунатIа къейднавач. Къун­ший­рин гафаралди, и кIвале кьиле физвай вакъиайрикай абуруз са хабарни авачир. Ам­ма эхиримжи йисара хизан пулдин жигьетдай кIевевайди къуншийриз малум тир.

Алай вахтунда вири аялар больницада ава.

Гъуьрч малумарнава

2018-йисан эвел кьилерилай Туьркмениядин полицияди уьлкведа авай кихлигдайбуруз акси серенжемар кьиле тухузва: абур кьазва ва жерме ийизва.

“Хроника Туркменистана” изданидихъ авай делилралди, кихлигдайбур полициядин участокриз хкизва, абурун гьакъиндай протоколар гьазурзава ва 1660 манатдин кьадарда аваз жерме ийизва.

Изданидин уьлкведин чиновникрин “алемда” авай чешмеди хабар гайивал, кихлигдайбуруз гъуьрч малумарунин себеб къанун-къайда хуьдай органриз гьи къайдада кIантIани бюджет ацIурдай буйругъ гунихъ галаз алакъалу я.

Уьлкведин полицейскийри бюджет тек са кихлигдайбур жерме авуналди ацIурзавач. Абуру машинар гьалзавайбурни, тахсирар кутаз, жерме ийизва­.

«Лезги газет»