Ахцегь райондин библиотекадин залда “Ктаб чирвилерин чешме я!” лишандик кваз “Дагъустанда аялар ктабар кIелунал желбунин месэлаяр” темадай мярекат кьиле фена. РД-дин писателрин Союздин, Ахцегьрин библиотекайрин къурулушдин куьмекдалди Н.Юсупован тIварунихъ галай Республикадин аялрин библиотекадин коллективди тешкилай и мярекатда Махачкъаладай атанвай пешекарри ва Ахцегь, Докъузпара, Мегьарамдхуьруьн районрин библиотекайрин векилри иштиракна. Абур райондин руководстводин патай Ахцегь райондин кьилин заместитель Алмас Шуаева тебрикна ва веревирдзавай месэладин гьакъиндай вичин фикирар лугьуналди мярекат ачухна.
— Эхиримжи вахтунда, иллаки интернет гегьенш хьуникди, вири уьлкведа хьиз, Дагъустандани ктабар тIимил кIелзава. Аялар гъвечIи чIавалай халкьдин сивин яратмишунрин ва художественный литературадин эсеррихъ галаз танишарунихъ, абур ктабар кIелунал гьевесламишунихъ тербиядин еке метлеб ава. Къе чун инал кIватI хьунин кьилин себебни аялар кIелунал желбун я, — къейдна А.Шуаева.
Мярекат райондин библиотекайрин кIвалахдин рекьяй Ахцегьрин ял ягъунин центрадин директордин заместитель Аделя Агъаевади давамар хъувуна ва “Школьникриз художественный литература гьикI кIанариз жеда?” месэладай ада гаф Р.Гьамзатован тIварунихъ галай республикадин Милли библиотекадин къецепатан чIаларин отделдин заведующий Шамай Мамаевадиз гана.
— Эхиримжи вахтунда уьлкведа кIелдайбурун кьадар 49-далай 26 процентдал аватнава. КIелиз кIанзавайбурни гъвечIи школьникар я. И кардал абур гъавурдик квай, къайгъудар диде-бубайри желбзава. Амма ахьтинбурун кьадар тIимил я. Гьатта чи пара библиотекарриз каталогдихъ ва аялрихъ галаз дуьздаказ кIвалахиз чидач. Аялрин библиотека фикир желбдай хъсан шикилрин отделдилай башламишзавайди, аялар “кIанивал муьтIуьгъариз” жедай пластелиндиз тешпигь тирди аннамишна хьиз, абурув къайгъударвилелди эгечIна кIанда. Гьакъикъатда чаз кIелиз ашкъи авай зигьинлу аялар пара ава. Важиблуди, библиотекайриз желбна хьиз, абурун мумкинвилер ачухариз алакьун я, — къейдна ада.
РФ-дин писателрин Союздин член, табасаран чIалал акъатзавай “Дагъустандин дишегьли» журналдин редактор Сувайнат Куьребегова Дагъустанда аялрин литература гегьеншарунин рекьерикай рахана.
— Чун Дагъустандин саки вири районриз фенва. Акуна хьи, аялри чи эсерар чалай, авторрилай, хъсандиз кIелзава ва библиотекайра кIвалахзавайбурузни Дагъустандин писателрин яратмишунар хъсандиз чизва. Писди Дагъустандин ктабрин чапхана кесиб гьалда хьун я, — лагьана ада.
Н.Юсупован тIварунихъ галай РД-дин аялрин библиотекадин кьилин библиотекарь Марина Атлуханова аялриз гъвечIи чIавалай кIелиз “иштягь” гъунин месэладал акъвазна.
— За библиотекада 30 йисалай артух девирда кIвалахзава, аялар югъ-къандавай кIелуникай яргъаз жезвай гьал жуван вилералди аквазва. Чи ахтармишунри къалурзавайвал, исятда 47 процент аялри художественный ктабар ерли кIелзавач; 32 процент аялри муаллимрин тапшуругъралди школадин программадин эсерар ва 21 процентдини махарни фантастикадин кьезил ктабар кIелзава. Дагъустандин писателрин аялрин литература лап тIимил ава. Аялар кIелунал желбун патал библиотекайра чпин сайтарни соцсетра хсуси чинар кардик кутун, тухузвай жанлу серенжемрин махсус папкаяр хьун, чкайрал писателрихъни СМИ-рин такьатрихъ галаз алакъа хуьн герек я. Чир хьухь, эгер кIвале библиотека, ктабрин кьул аватIа, фад-геж аялди ктабдиз итиж ийида, — лагьана ада.
Милли библиотекадин кьилин библиотекарь Индира Ясиновади къейд авурвал, аялар художественный литература кIелунал желбун абуруз ватанпересвилин тербия гунин кар алай алат я. И кар фикирда кьуналди республикада аялрин кIелун активламишунин гьакъиндай милли программа кьабулнава. Адан мурад-метлеб муниципалитетра, хуьрерин библиотекайра кIелунал рикI алай аялар тайинарна, абуруз куьмекун я.
Ахцегь муниципалитетдин аялрин библиотекадин заведующий Марият Давудова, вичин кIвалахдин тежрибадал бинеламиш яз, акьалтзавай несил библиотекайрин итижлу мярекатрал ва ктабар кIелунал желбунин мумкинвилерикай рахана.
Аялриз художественный ктабар кIелиз кIан хьун-тахьун, шаксуз, хизандин меденивилелай, тербиядилай аслу я. КьепIинавай чагъа аялар кIвале дидеди лай-лайрин манияр лугьуз ва йисан яшдавайбур бадеди, чIехи бубади махарни кьисаяр ахъайиз, махарин ктабар кIелиз, художественный алемдив шерикна кIанда. И кар хизандани, ахпа аялрин бахчада, школада, библиотекада давамарна кIанда”, — лагьана М.Давудовади.
Мегьарамдхуьруьн райондин библиотекайрин къурулушдин аялрин отделдин заведующий Назакет Нагъметуллаевади “Общество интернетдинни телевиденидин гужлу таъсирдик квай шартIара аялрин кIелунра хизандин везифа” месэладай малумат авуна.
Элкъвей столдин кIвалахда аялрин кIелун гегьеншаруникай чпин фикирар гьакI Ахцегьрин ял ягъунин центрадин директор Ханум Фетуллаевади, Ахцегьрин 2-нумрадин юкьван умуми образованидин школадин библиотекарь Айида Алирзаевади ва масабуруни лагьана.
Мярекат, мектебрин аялри тIебиат хуьнин тематикадиз талукь шиирар устадвилелди кIелуналди ва элкъвей столдин тешкилатчийри кьиле фейи суьгьбетдин нетижаяр кьуналди куьтягь хьана.
Дашдемир Шерифалиев
