Шарвилидин лигимвал

(Шарвилидикай риваятар)

Пуд йиса авай Шарвили гьар са рекьелди, иллаки гужлу бедендалди таяр-туьшерилай тафаватлу тир.

Куьчеда ам вичелай 5-6 йис чIехи гадайрихъ галаз къугъвадай. Арабир аялрин арада жери адетрин къалмакъалра вичиз вичин къуватдикай гьеле хабар авачир.

Шарвилидивай, гъил, кIвач галукьна, аялриз хатаяр хкIадай, гьатта хатадай абур рекьизвай дуьшуьшарни жезвай. А чIавуз, кьисас вахчуз кIанз, Шарвилидив адан диде-бубадив хуьруьнвияр кикIидай. «Къемаз чаз хатабала гуз хьайила, пака чIехи хьайила, ам халкьдиз лап къанлу я хьи!» — лугьуз, са тайифадинбуру Шарвилидин диде-бубадвай ам рекьин тIалабзавай, тахьайтIа ам чпи рекьидай лугьуз кичIерарзавай. ИкI, аял кIвалени, куьчедани туьгьметрик акатнавай. «Я дах, чпи заз вуч хьайитIани лугьузва, зи тIуб хкIурла, ярх жезва», — жаваб гудай Шарвилиди. Иви ргазвай аламатдин аял датIана кIвале хуьз хьунни мумкин тушир: сугъул хьайила, ам дакIар кьилеллаз акъатдай. Гьалар югъ-къандавай къизгъин жердавай диде-бубадин ийир-тийирни квахьзавай. Чара тахьана, эхирни абуру чпин хва халкь патал къурбанд ийидайвал жеда. Гунагьсуз Шарвилидин гъил кьуна, вилерал накъвар алаз, рекье гьатда диде Гъедварз Алпан дагъдин (Шалбуз дагъ) вирел.

Диде баладивай гьамишалух къакъатдалди вилик вичин гунагьрилай гъил къачун патал шехьиз минетда гъуцариз. Ахпа, гададин эрчIи кIвачин дабандилай кьуна, батмишариз кIанз, ам къайи цик кутада. Амма дидедин рикIикай хабар хьана жеди гъуцариз: пак вирин къайи ккIал хьтин яд эгечIна ргаз. КичIе хьайи дидеди аял тадиз цяй ахкъудда. Аквада хьи, аялдин чинин рангар дегиш хьанва, вири беденни лигим. Чан-рикI авуна, гьа атайвал элкъвена хъфида абур хуьруьз. Шарвили чпин чандилай алат тавуна акур парабурухъ хъел акатда. Адал гьавалат хьайибуруз аквада хьи, гьулдан хьиз кIеви адан бедендик я тур, я маса яркь акатзавач.

Гьа чIавалай инсанар  Шарвилидик хъел кутан тийиз, адакай яргъа жез алахъна. Мад садазни авачир хьтин къуват, гьунар гьиссиз эгечIай Шарвилиди вичини мад гьич хуьруьн аялриз кя тахъйиз, ина абуруз диреквализ хьана. «Гъуцари хгай хва я!» лугьуз, дидеди ва адахъ галаз вири тIуривийрини Шарвилидал шадвал ва дамах авуна.