РикIел аламукьда

Шаирдин цIийи ктаб, вични сад ла­гьай­ди, чапдай акъатнава. Авторди адаз “Аламукьда рикIел зи” тIвар ­ганва. Зи хиялдиз аялди сифте авур хъуь­руьн, ла­гьай сад лагьай гаф, къачур сифте кам ва маса, гьакъи­къат­дани, ри­кIел аламукьдай декьикьаяр, крар къвезва. Заз чиз, шаирдин сифте ктаб акъатунни гьа­кьван вилив хуьзвай ва шад жедай кар я. РикIелни гьавиляй аламукьзава.

 

“Зи халкьдикай ни ягьанат ийида,

Адан хура гапур хьана акIида”.

И гафар тур веси я чаз виридаз,

ЧIехи сердер хквезва къе рикIел зи…

 

Зи гуьзел халкь, заз чизва, мад сад жеда,

Уьмуьрдик тIям, берекатлу дад жеда,

Садакай вад, вадакайни къад жеда,

Гьамишалугъ аламукьда рикIел зи.

( 5-чин )

Аквазва хьи, шаирдин рикIел халкьдин тарихдай гьихьтин вакъи­а­яр­­, яржар, тIварар гьамишалугъ ала­мукь­заватIа. За кьатIузвайвал, и келимаяр кIелзавай­бурузни гузвай наси­гьат я. Пис насигьат я лугьуз жедач.

Лезги милли руьгьдикай ада гена лагьанва: 

Тарихда дуьз гел авайбур,

Руьгьда милли кьел авайбур,

Гьар хуьре дем-мел авайбур

Я зи миллет, лезгияр…

( 6-чин )

Маса шиирдай кIелзава:

Сагърай Ватан, мублагь

чуьллер,

Хуьрер, пIирер, дереяр,

Бегьерлу хьуй таза цIирер,

Шарвилидин невеяр…

( 9-чин )

Пис алхиш яни?!

Вагиф  Рамазанов  — и цIарарин автор — Кьулан СтIалдилай я. Шаирди гьа ХХ асирдин Гомеран илгьамдин булахдай шуьрбет хъванвайди субутзава. Ил­лаки юмординни ай­гьам­рин, сатирадин тах квай ва аялар патал теснифнавай эсеррай и кар хъсандиз раиж жезва. 

Хъсан жедай, гьар шагьвардихъ

Хъуьтуьл, чими  гар галайтIа.

Ахъаяйла, ви дакIардихъ

РикIиз кIани яр галайтIа…

( 29-чин )

 

Акуна заз са гьиллебаз,

Фу лап кьилиз акъатнавай.

ГъвечIи-чIехи кьазмачир кваз,

Кьама ялар дуьз гьатнавай.

( 32-чин )

 

Дугъри касдал тахсир къведа,

БатIул ксар катай чIавуз.

Тахсир кардал эхир къведа,

Къяна ракьар, гьатай чIавуз…

( 37-чин )

Ихьтин цIарар авторди халкьдин мисалрал, мискIалрал бинеламишна кхьенва, гьавиляй абурухъ тербиядин чIе­хи метлебни авайди гьиссзава.

Винидихъ лагьанва: ктабда аялар па­тал хейлин эсерар гьатнава. Абурукай, чи  фикирдалди, “Афардин кьисмет” риваят, “Лезги гьарфарин сиягьда”­ — гьарфариз талукь яз кхьенвай кьве цIарцIин шиирар гьам туькIуьр хьунал, гьам метлебдалдини тафаватлу я.

Мад са хъсанвал — авторди ктабда фад дуьньядилай фейи вичин рагьметлу буба Рамазанов Асамудинан эсерарни тунва. Рухвайри бубайрин вилик ихьтин ферз — везифа кьиле тухун  та­рифдай­ кар, тербия гузвай делил я. Бу­бади вичин жегьил­ уьмуьр акьалтзавай несилар­ тербия­ламишу­низ, комсомолдин кра­риз бахш­най. Вичин вахтунда кхьей са бя­зи шиирарни тунай. Гила, вичихъ мумкинвал хьайила, хци абур, ктаб­да­ туна, кIел­дайбурув ахгакьар­нава…

Санлай чна Вагиф Рамазановаз ­къачунвай кам мубаракзава. Ам, дугъ­ри­­дан­­­ни, рикIел аламукьдайди хьанва­.

Вагифа ДГТУ-дин технологиядин фа­­­культет куьтягьна, чи уьлкведин консервиярдай карханайра зегьмет чIу­гуна. Алай вахтунда Каспий гьуьлуьн портуна Россельхознадзордин госин­спектор яз, набататчивилин суьрсетрал (чиниз  гъизвай  ва  инай  дашмишзавай) гуьзчивал тухузва… Вахт хьайивалди, шиирарни, къаравилиярни кхьизва…

Мердали Жалилов