Седакъет Керимовадин — 70 йис Жуван къелемдин дустуникай, халкьдин къагьриман рушакай са ктаб, 20 макъала ва очерк, са шумуд шиир кхьенватIани, а кхьинра са вуч ятIани агакьзавачирди, рикIелай ракъурнавайди, са квекай­ ятIа­ни кхьенвачирди хьиз жеда заз. «Белки кьетIен вичвал – жуввал авай и зурба къелемэгьлидин яратмишунрикай кхьин патал зи къелем ажуз ятIа», –  лугьуз фикирда...

Хайи чилихъ авай кIанивал! Адан метлеб, къимет, ширинвал, эбедивал иллаки яргъариз акъатайла, ашкара жеда. Инсандиз и кар икьван гагьда фикир тагай цIийи гьисс хьиз ачух жеда. Ихьтин фикирдал зун Руслан Къафланован «Муграгърин рагъ» ктаб кIелайла атана. Чи чилел атай, адан агьалийрин яшайишдихъ галаз таниш хьайи са камалэгьлиди чи вилаятдиз «ашукьринни шаиррин макан» лагьаналдай. И гафарик...

(Эвел — и ссылкадай) Дяведилай гуьгъуьнин девир Дяведилай гуьгъуьниз Ш.-Э. Мурадован уьмуьрда цIийи девир башламиш жезва. Ада мадни чIехи гьевесдалди кхьинар давамарзава. Акьван гагьди вичин эсерар анжах газетра чап хьайи шаирдин кьилдин ктабарни акъатзава:  «Хушбахт Дагъустан» (1949), «Лацу лифер» (1953),  «Дагъвидин манияр» (1957) ва масабур.  И девирда шаир вичин фикирар, веревирдер чIехи кIалубрин эсерра —...

Кьасум Фаталиеван — 100 йис 1983-йисуз шаир-сатирик, муаллим Фа­талиев Кьасум Уружевичан 60 йисан юбилей къейддайла, Дагъустандин халкьдин шаир, рагьметлу Шагь-Эмир Мурадова адаз ихьтин бенд бахшнай: Уьмуьрдин шадвилел ашукь я даим, Чирна на инсанар шадардай илим, Халкьдин рикI алай халис зегьметчи, Юбилей мубарак ваз, Кьасум муаллим. ЦIи рагьметлу Кьасум Фаталиеван — гзафбурун рикI алай шаирдин —...

Шагь-Эмир Мурадован — 110 йис ХХ асир гьам дуьньядин, гьамни лезги халкьдин тарихда чІехи бахтсузвилерин девир хьиз лишанлу я. И девирда вири дуьнья къарсурай кьве дяве, гьакІни жуьреба-жуьре инкъилабар, гьукуматрин къурулушра дегишвилер (переворотар) кьиле фини, жуьреба-жуьре сиясатдин режимар арадал атуни миллионралди инсанриз дердер, гъамар, хажалатар, мусибатар гъана. И асир дуьньядин тарихда гзаф ивияр авахьайди хьиз...

Чапнавай ктабар дуьньяда пара ава. Абурукай са бязибур чпин девиррин энциклопедияр я лагьайтIа ягъалмишвал авач. Лезгийрин машгьур алим Алкьвадар Гьасан эфендидин 1913-йисуз Темир-Хан-Шурада араб чIалалди акъатай “Диван аль-Мамнун” тIвар алай ктаб гьахьтин энциклопедия яз гьисабиз жеда, XIX асирдин 2-паюна Да­гъустанда, иллаки адан кьибле пата хьайи вакъиайрин. Гьайиф хьи, а ктаб чапна виш йи­салай пара вахт...

И йикъара чи гъилиз мад са цIийи ктаб атана: “Таржумаяр”. Тар­жу­мачиди — чи машгьур шаир ва публицист, лезги чIалан сарраф устад  Пакизат  Фатуллаевади  — ам вичин играми стха Буньямудинан руьгьдиз бахшнава. И кардихъ, за кьатIайвал, ихьтин сир ава: шаир-таржумачиди лезги чIалаз лап куьгьне девиррин авторрин эсерар элкъуьрнава. И кардалди халис гевгьерар-чIалан къашар садрани куьгьне тежерди,...

Чи ихтилат алим, публицист, шаир ва таржумачи Азиз  Мирзебегован и мукьвара Даггизда урус чIалал чапдай акъатнавай “Зурба шаир ва просветитель” ктабдикай физва. Макъаладиз “Лап важиблу ва тарифлу кам” кьил гуналди, заз къенин йикъарин чи алимди-литературоведди XIX асирда  неинки Дагъустанда, санлай Шаркь патан, гьакI РагъакIидай патан уьлквейрани машгьур хьайи алим-философ, тарихчи, тарикьатчи — динэгьли, гьа са...