Вичин девирдин адет тирвал, Етим Эминаз дидед чIалалай гъейри, араб, фарс ва туьрк чIаларни хъсандиз чидай. Араб ва фарс чIаларал ада шиирар кхьейди чаз малум туш, амма туьрк чIалал шаирди арадал гъайи эсерар чи девирдив агакьнава. И шиирра вичин бажарагъ, устадвал, шаирвилин къудрат, дидед чIалал кхьей шиирра хьиз, къалуриз хьанвачтIани, шаирдин яратмишунрин девирар, адан кьатIунар,...
Шаирдикай кьве гаф (Х.Тагьиран 125 йисаз талукь яз)
1893-йисуз виликан Самур округдин Хуьруьгрин хуьре Алимов Алиман хизанда гада хьана. Адал Тагьир тIвар эцигна. Тагьиран уьмуьрни, вичелай вилик хьайи лезги халкьдин шаиррин уьмуьр хьиз, аялвилин яшарилай азиятдик-зиллетдик акатна. Хейлин йисара Азербайжанда агъайриз нуькервал авур Тагьир хайи хуьруьз хтана. Инани адан уьмуьр четиндиз физвай. Зулухъ элкъвейла, ам вичин бубадихъ галаз мад Азербайжандиз хъфидай. Яшайишдин шартIар...
Вичин гъед жагъанвайди (А.Мирзебегован «Кьведра бахтлу кас» ктабдикай)
“Кьведра бахтлу кас”. Ктабдиз ихьтин тIвар авторди М. Бабаханован хиве кьун фикирдаваз гана. Хив райондин АрхитIрин хуьруьн юкьван школадин директорвиле кIвалахай йисара шаирди кхьенай: “Зун кьведра бахтлу кас я: за жуван уьмуьр аялризни шиирриз бахшна. Вуч ава абурулай михьи, гуьрчег!” Дугъриданни, шаир гьахъ я. Адаз вичин уьмуьрдин гъед жагъана. Гьавиляй ада бахтлувални гьиссзава. Гьеле 1987-йисуз...
Зульфикъар Къафланован чIалан сирер
Шаирдин чIал, гьар гьим къачуртIани, аламатдин алем я. Ада кIелзавай гьар са касдив маса инсанриз хас туширвал фагьум-фикир ийиз, рикIин гьиссерик къалабулух кутаз тада. И мукьвара зи гъиле бажарагълу шаир Зульфикъар Къафланован “Сефил гатфар” (2007-йис) тIвар алай ктаб гьатна. Вичел гьакъикъатдани шаир — лирик тIвар акьалтнавай Шихнесир Къафланован хци бубадин ирс цIийи шартIара устадвилелди давамарзава....
Умуддикай кьуна даях… (А.Фетягьан — 70 йис)
Вичел чан аламайтIа, 70 йисан юбилей чна санал къейддай. Амма кьисметди и месэла масакIа гьялна. Шаир, гьикаятчи, публицист, литературадин критик, фольклорист, хъсан редактор ва дуст, чIехи хизандин кьил… Абдулфетягь Мегьамедович Фатахован хатI гьакьван жуьреба-жуьре терефринди тир. Ада тунвай ирс екеди, несилри рикIел хуьдайди я: “Хиялрин зул”, “Ракъинин хъен”, “Вацран пешер”, “Зи экуь гъам”, “Къуншияр” —...
Гьиссерин гуьмбет (М.Жалилован «Тамун мах» поэмадикай)
Гъилевай йисан “ЛГ”-дин 25-нумрада М.Жалилован “Тамун мах” поэма чапнавай. Ада зун яргъалди фикиррик кутуна, эхирни, и цIарар кхьиниз мажбурна. Поэма вири 440 цIарцIикай ибарат я, шаирди абур, чпин мана-метлебдин акьалтIайвилиз килигна 8 патал пайнава. ЯтIани сад тир манадалди ва сад тир лирикадин игитдалди абур мягькем я. Вафалувилелди халкьдиз, Ватандиз къуллугъун, четин вахтара гьар са карда...
Леке тахьай уьмуьр (Насруллагь Нуридин — 110 йис)
Вич, чи девирда яшамиш хьайи, лезгийрин Советрин девирдин литературадин классикрикай сад яз гьисабзавай шаир ятIани, адан автобиографияда хайи варз, югъ къалурнавач. Лезгийрин поэзиядин антологияда ам 1908-йисуз Докъузпара райондин Къаракуьре хуьруьн имам Нури-эфендидин хизанда дидедиз хьайиди къейднава. Нури-эфендиди лагьайтIа, и хуьруьз, жемятдин тIалабуналди фекьивал ийиз, Ахцегь райондин Ялцугърин хуьряй атанай. Гележегдин шаир Насруллагь Нуридин аял вахтар...
Зи рикIи цуьк ахъайда… (Г.Гьасановадин ктабдикай)
Гуьзеля Гьасанова Дагъустандивай, хайи хуьруьвай хейлин яргъара уьмуьрзавай лезги ханумрикай сад я. Ам Мегьарамдхуьруьн райондин Тагьирхуьруьн-Къазмайрал дидедиз хьана. Ина юкьван школа, Махачкъалада ДГПУ-дин филологиядин факультет яру диплом къачуналди акьалтIарна. Кьисметди ам 1981-йисалай вичин уьмуьрдин юлдаш Низамудин Гьасановахъ галаз Ленинграддин областдин Гатчина шегьердиз акъудна. Ина адакай 2-нумрадин юкьван школадин урус чIаланни литературадин, ахпа виридуьньядин литературадинни риторикадин...
Женгчидин манияр (С.Керимовадин ктабдикай)
Чи гъилиз и мукьвара Бакуда чапдай акъатнавай саки 200 чиникай ибарат ктаб атанва: “Зи манияр”. Адан автор чи тIвар-ван авай шаир, публицист, композитор ва манидар, общественно-политический деятель Седакъет Къаинбеговна Керимова я. Зи манияр — зи фикиррин чешнеяр, Цайибур я за илгьамдин перерив. Лепе хьиз я зун гьуьлерин къужахда, Агакьиз кIанз цIигел хьанвай кьерерив. РикI...
Агъулрин литературадин «сифте чубарук»
Лезги, урус, агъул чIаларал вичин эсерар кхьизвай чаз са кас чида: Кьурагь райондин Хпуькьрин хуьре дидедиз хьайи Агьмедов Камалдин Агьмедович. Ада хуьруьн школа, Дербентда педучилище, Махачкъалада ДГУ-дин филфак куьтягьна, армиядин жергейра къуллугъна. 1967-йисалай хайи хуьре мектебда кIвалахна, жегьил несилриз урус чIалай ва литературадай дерин чирвилер гана. Алай вахтунда ам Рутул райондин Агъа ГуьтIруьхрин хуьре яшамиш...